Jak duże jest Międzymorze? Gdyby jego kraje zsumować, Międzymorze miałoby:
– powierzchnię 2420 tys km2 – jak Argentyna, Kazachstan, Kongo, ok. 10 miejsca w świecie
– ludzi 203 miliony – wskoczyłoby na 5 miejsce w świecie pomiędzy Indonezję a Brazylię
– PKB równe 2460 miliardów USD – wg CIA miejsce 7 między Francją a Brazylią, wyżej niż Rosja, ale tylko 63% gospodarki Niemiec.

Oczywiście to, czy „nas” jest więcej lub mniej, jest mało ważne, ważniejsza jest jakość ludzi i ich kultury-cywilizacji – jednak te liczby znać warto, żeby wiedzieć, o co idzie gra.

Gdy w mapę Międzymorza wrysujemy „pionową” linię-oś symetrii i „poziomą” linię talii między ujściami Pregoły i Dniestru, to obszar ten podzieli się na cztery ćwiartki. Na mapce dopasowałem do tych ćwiartek państwa. Przyjrzyjmy im się po kolei.

Ćwiartka północna. Należą tu cztery państwa, od północy: Estonia, Łotwa, Litwa i Białoruś, oraz rosyjski Obwód Kaliningradzki. Ćwiartka najmniejsza z czterech:
powierzchnia: 398 tys. km2
ludność: 17 milionów
PKB: 195 miliardów dolarów USA.

Obszar jednolity krajobrazowo – nizinny i polodowcowy, klimat umiarkowanie chłodny, lasy z przewagą sosny, dość niskie zaludnienie, jest kilka większych miast, ale nie ma obszarów zurbanizowanych. Niejednolity etnicznie-językowo, gdyż mówi się tu językami fińskimi, bałtyckimi i słowiańskimi, dawniej też germańskimi. W historii Zakon, Hanza, Litwa (jedyne regionalne i ponadregionalne imperium, które tu powstało), Rzeczpospolita, Szwecja, w końcu cały obszar okupowany przez oba kolejne imperia Rosyjskie. Obecnie podzielony między Unię plus NATO (Estonia, Łotwa, Litwa), Rosję (Kaliningrad) i zależną od Rosji Białoruś.

Ćwiartka wschodnia. Tu należy tylko jedno państwo: Ukraina. (Zastanawiałem się, czy tu włączyć Mołdawię; jednak z powodu tego samego języka z Rumunią dodałem do ćwiartki południowej.) Największy kraj Międzymorza powierzchnią i ludnością (malejącą), ale beznadziejnie biedny i gospodarczo upadły:
powierzchnia: 604 tys. km2
ludność: 45 milionów
PKB: 131 miliardów USD,
– powyższe liczby w granicach nominalnych z Krymem i Donbasem, więc faktycznie wszystkiego mniej.

Ćwiartka zachodnia. Najbardziej rozwinięta część Międzymorza, tworząca wyraźny region lub subregion gospodarczy, dobrze powiązana komunikacyjnie, w całości w UE i (prawie, bo bez Austrii) w NATO; w całości z tradycją chrześcijaństwa zachodniego; większa część regionu w przeszłości politycznie zintegrowana w monarchii Austro-Węgierskiej. Cztery państwa regionu luźno „umówione” w Grupie Wyszehradzkiej. Prawie połowę terytorium ćwiartki zachodniej i równo połowę ludności obejmuje jedno państwo: Polska. Ćwiartka największa z czterech:

powierzchnia: 695 tys. km2
ludność: 78 milionów
PKB: 1535 miliardów USD.

Tu należy 7 krajów: Polska, Czechy, Słowacja, Austria, Węgry, Słowenia i Chorwacja. Jeśli w przyszłości nastąpi jakieś polityczne jednoczenie Międzymorza, może ono wyjść tylko z tego regionu. Minusem jest peryferyjność gospodarek względem Niemiec. Mimo mnóstwa podobieństw kultury i historii, i wzajemnych powiązań, geograficznie obszar jest skrajnie zróżnicowany: leży na wszystkich 4 głównych jednostkach geologicznych Europy: archaicznego prakontynentu Bałtyki, kaledońskiej Awalonii, w strefie hercyńskiej (tu największy: Masyw Czeski) i w strefie gór i basenów alpejskich. Klimatycznie sięga od nadbałtyckiego umiarkowanego chłodu po śródziemnomorski subtropik Dalmacji.

Pewnym klasyfikacyjnym problemem jest Austria, która chociaż geograficznie i historycznie jak najbardziej należy do Międzymorza, a nawet była centrum jednego z dwóch rdzennych tutejszych imperiów (państw ponadlokalnych; drugim, a w kolejności pierwszym była Rzeczpospolita ON), to jednak mówi po niemiecku, jest częścią Niemiec sensu lato, nie przeszła zaboru sowieckiego (chociaż Wiedeń krótko był okupowany przez Sowiety), wcześniej dobrowolnie i chętnie przyłączyła się do III Rzeszy i brała udział w jej sprośnych poczynaniach, a po II Wojnie wzięła udział w gospodarczym skoku Zachodu i obecnie jest per capita aż 3,5 raza bogatsza niż średnio reszta Zachodniej Ćwiartki bez niej.

Ćwiartka południowa. – Czyli, właściwie, Bałkany. Obszar o wspólnej przykrej historii: przez czas od 500 do 300 lat okupowany przez Turcję Osmańską, która ostatecznie wycofała się stąd na początku XX wieku, więc wtedy poza kulturową Europą. Prócz średniowiecza, gdy istniało tu Bizancjum oraz większe państwa Bułgarii i Serbii, region pozbawiony ponadlokalnych ośrodków politycznych (próba Jugosławii okazała się nietrwała), i z tendencjami do rozpadu – do bałkanizacji. Obecnie aż 10 państw, w tym para-państwo Kosowo; jedno z nich, Macedonia, nieuznawane przez drugie: Grecję. Tu są: Mołdawia, Rumunia, Bułgaria, Serbia, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia, Kosowo, Albania i Grecja.

Powierzchnia: 723 tys. km2 (przestrzennie największa ćwiartka)
ludność: 63 milionów
PKB: 599 miliardów USD.

Podobnie jak Austria odstaje od ćwiartki zachodniej, tak Grecja odstaje od ćwiartki bałkańskiej: ma wysoki „zachodni” dochód narodowy, jest krajem zdecydowanie morskim – właściwie jedynym takim w całym Międzymorzu, nie przeszła Komuny ani własnej ani sowieckiej, a radykalna lewica wciąż tu ma wzięcie. Większość autorów piszących o Międzymorzu, Grecji do niego nie zalicza. Grecja ma też kilka cech wyróżniających ją na tle całej Europy, czyniących ją hapaksem (bytem jedynym w swoim rodzaju, unikalnym): ma zdecydowanie dłuższą historię niż cała reszta kontynentu, jest kolebką cywilizacji Europy, ale jednocześnie ma własny oryginalny alfabet i język będący osobną gałęzią indoeuropejszczyzny. Grecy również, jak się wydaje, nie poczuwają się do jakichś „braterskich” więzi z sąsiadami z północy, a pograniczne mniejszości etniczne mówiące po słowiańsku, romańsku lub albańsku były i chyba nadal są urzędowo grecyzowane.

Z Grecją lub bez, region bałkański jest raczej jednorodny, choć „pogięty” krajobrazowo: jest mozaiką alpejskich gór i równin-kotlin między nimi; prawie z każdego miejsca (może prócz delty Dunaju i Wojwodiny) widać góry, przynajmniej na horyzoncie. Wnętrze lądu ma klimat umiarkowany, wybrzeża subtropikalny śródziemnomorski.

Religijnie tradycja chrześcijaństwa wschodniego: prawosławni lub (część Rumunii) unici, plus rosnące społeczności muzułmańskie (Albania, Kosowo, Bośnia); rejony tradycyjnie katolickie raczej marginalne. Etnicznie i politycznie obszar ten jest mozaiką bez centrum, chociaż największe i najstabilniejsze państwa (Grecja, Rumunia, Bułgaria) należą do UE i NATO. Z grup językowych – słowiańska, romańska, grecka, albańska – żadna nie ma jakiejś integracyjnej przewagi. Tuż za granicą rośnie w siłę demograficzną, gospodarczą i wojskową lokalne imperium, Turcja, która może śmiało i bezwzględnie zdominować każde z tutejszych państw i cały region łącznie, wystarczy, by mało zmieniły się okoliczności – taką może być wejście Turcji do UE.