W ramach korekty zmieniłem tytuł (oryginalny nic nie mówił), alias (oryg. pochodził od tamtego tytułu) i kategorię (na odpowiednią do treści). Teraz jest niewątpliwie lepiej.

Drogi Jakubie, cenę reguluje rynek. Skoro są klienci, gotowi płacić za warsztaty kwoty, które Ty wyceniasz jako "horrendalne", to dostarczycielom wolno tyle pieniędzy za nie brać. (Nie ma i oby nie było żadnego "urzędu regulacji cen tantry".) Polski rynek usług warsztatowych konkuruje z rynkami sąsiednich Niemiec, Austrii, Holandii, gdzie ludzie mają na zbyciu średnio więcej pieniędzy niż my. Więc dostarczyciel usług (tantryczno-warsztatowych lub innych) nie ma powodu, żeby dla Polaków zaniżać swoich cen. Patriotyzmem ma się kierować? Tylko czyim - kalifornijskim?
Raczej dostarczyciele będą stawiać wyższe ceny w Polsce niż w karajach bardziej zachodnich, bo nieznane miejsce, nieznani ludzie, nieznany rynek, a ryzyko się dolicza do ceny.
Polscy dostarczyciele też (jak sobie wyobrażam) wolą pracować z mniejsza grupą za większe honoraria niż z większą grupą za mniejsze.
Zbytnie obniżanie cen wcale nie zwiększa liczby chętnych, bo przy zbyt niskich cenach włącza się u odbiorców podejrzenie, że dostarczyciel, który siebie nie ceni, nie jest wart zaufania. Szczególnie w rzeczy tak delikatnej jak tantra.

To niewątpliwie prawda, ale to nie jest odpowiedź na moje pytanie, względnie moją wątpliwość.
Rzecz w tym, że duchowość wymaga bezinteresowności. Buddyjscy mnisi wędrujący po to aby szerzyć swoją wiarę kontentowali się naprawdę niewielkimi datkami i to zupełnie dobrowolnymi. Podobnie jak jogini. Nie chcę mówić, że tak było zawsze i wszędzie, ale dla mnie jest to wzór postępowania.
Do niedawna astrologia, alchemia i inne dziwactwa typu radiestezja cieszyły się szczególnym powodzeniem wśród artystów, ludzi wrażliwych, lokalnych uzdrowicieli wiejskich, przekazywane były najczęściej za darmo, jako forma wymiany myśli. Wszystko było bardziej dyskretne. Dzisiaj przyjeżdża jakiś "Amerykanin", robi szum wokół siebie, sprasza ludzi na kilkudniowe warsztaty, po czym wyjeżdża i prawdopodobnie nazajutrz zapomina ludzi, z którymi rozmawiał. To jest supermarket, a nie duchowość. "Szczególnie w rzeczy tak delikatnej jak tantra"!

TANSTAFL. Jak czytam "Duchowość wymaga bezinteresowności" to nóż mi się w kieszeni ootwiera na takie stwierdzenia "Ja jestem duchowy, więc ty bezinteresownie powinieneś działać i pozwalać mi być duchowym bardziej. Starajcie się mocniej, by mnie zadowolić". Twierdzenie o buddyjskich mnichach i małych datkach jest zupełnie naiwne i bezpodstawne - dhana była,jest, i będze częścią nauk. Podobnie jak bohema będzie miała swoje mody, a przysługa na wsi obowiązuje w obie strony.

>> Rzecz w tym, że duchowość wymaga bezinteresowności.

Byc moze. Ale skad pomysl, ze te warsztaty dotycza duchowosci??

To już nieźle, że nóż się w kieszeni otwiera, bo w drugiej warto mieć węża ;-)
Komentarz trafny, ale znowu nie odpowiada na moją wątpliwość. Wymiana to rzecz normalna, ale nie musi być mierzona aż takimi pieniędzmi.

Jak się czyta Tantrę czyli sztukę świadomego kochania lub prace Mantaka Chia to odnosi sie wrażenie, że cała zabawa dotyczy użycia seksualności jako rydwanu do nieśmiertelności. W tym sensie to jest duchowość.

Rzecz w tym, że duchowość wymaga bezinteresowności.

Taaaa, "dobrze by było" gdyby prowadzący taki np: szałas potu sam zapłacił za drewno, wysłał lektykę po każdego z uczestników i jeszcze każdemu zapłacił za to że w ogóle raczyli przybyć :LOL

Sprawa nie jest tak oczywista. Z jednej strony bronię prawa performerów do brania wysokich honorarium za prowadzenie warsztatów -- a właściwie prawa do brania takich honorariów, jakie wymyślą(!). Rynek jest wolny albo go nie ma.
Z drugiej strony jestem wyczulony na to, czy dane warsztaty nie są "przekomercjalizowane" -- co widać po zbyt nachalnej reklamie, słówkach jak "jedyny", "wyjątkowy", "unikalny" i obiecywania cudów na kiju.
(Ciekawe, że cuda na kiju są kierowane najbardziej do kobiet -- pojawiają się w reklamach warsztatów przeznaczonych dla kobiet. Czy nie dlatego, że klientkami drogich warsztatów są kobiety utrzymywane przez bogatych mężów/partnerów, które jako wydające nie-swoje pieniądze nie mają w tym umiaru?)
Więc z jednej strony bronię prawa do komercji, z drugiej najeżam się na działania zbyt jawnie i nachalnie komercyjne, obliczone na tłuczenie kasy.
Odpowiedź taka, że na RYNKU (WOLNYM, innych rynków nie ma) -- każda potwora znajdzie amatora.
Czyli jest lub powinno być miejsce i dla komercji z cudami na kijach, i dla przedsięwzięć autentycznych, skupionych, badawczych i nakierowanych na faktyczny rozwój, nie na pozory.
(Sam bym w takich chciał brać udział...)
Cdn.

(Tytuł stylizuję na "Przystanek Alaska" :)
Ciekawym i osobnym przypadkiem są warsztaty, tzw. "ceremonie" ayahuaski, które są (1) nie reklamowane, przynajmniej nie publicznie, (2) robione w skupieniu, (3) bardzo drogie!
W tym przypadku autentyczność, skupienie i brak reklam łączy się z wysoką ceną.

Na ceny ma też wpływ rozmiar rynku. Rynek światowy czyli anglojęzyczny jest bardzo wielki, więc umożliwia wysokie ceny. Kto się na ten rynek przebije, może stać się zawodowcem, czyli utrzymywać się tylko z honorariów za warsztaty, plus książki, spotkania itp. (To jest przypadek Jamesa Endredy'ego, którego wydało Illuminatio: Szamanizm dla początkujących - konkurs na recenzję książki wydawnictwa Illuminatio).
Rynek polski (polskojęzyczny) jest na oko 100 mniejszy (może tysiąc?) co charakterystycznie wpływa na ceny: performer musi kombinować, żeby nie dopłacić do warsztatów (jeśli da za małą cenę) i nie spłoszyć klientów (gdy da za dużą). To wymusza niskie ceny/honoraria, które nie pozwalają na zawodowstwo. Performer musi mieć inne źródło dochodów, a warsztaty prowadzić dorywczo.
Do tego klimat, ograniczający aktywność (w wielu dziedzinach) do 3 miesięcy.

Ciekawe byłoby zrobić badania, jaki % polskich performerów ma dodatkowe zasilanie w postaci: emerytury, renty inwalidzkiej, dochodów męża-partnera. Albo dopłaca motywując to koniecznością inwestowania w przyszły rozwój.

>> ała zabawa dotyczy użycia seksualności jako rydwanu do nieśmiertelności. W tym sensie to jest duchowość.

W takim razie idziesz, placisz, osiagasz niesmiertelnosc.
Czyz niesmiertelnosc nie jest warta tych paru biletow NBP?

Sęk w tym, że istotnie nigdy nie rozumiałem wartości i wyceny w pieniądzach pracy twórczej. To jest dla mnie "czarna magia". Faktem jest, że w naszych czasach artyści mają potencjalnie wysoki status społeczny, pod warunkiem, że się przebiją do zamożnych klientów (massmedia, klienci elitarni itp.).
Z uporem maniaka jednak wracam do istoty rzeczy, tak jak ją pojmuję. Użyje pewnego porównania. Jeżeli spodobał mi się jakiś piesek, ale nie jest to pies rasowy, z rodowodem i certyfikatem, kupuję go za tak zwaną symboliczną złotówkę. Cenę czysto umowną, ale i symboliczną, rytualną. Dochodzi do transakcji rytualnej.
Powstaje pytanie, dlaczego ludzie w takim przypadku używają rytuału, w którym bilet NBP jest używany jako rekwizyt duchowy, podczas gdy w przypadku kursów tantry i nie tylko, cały rytuał zaczyna się dopiero po wykonaniu przelewu. Otóż moim zdaniem płacąc za kundla, kupujemy towar bez gwarancji, w istocie "przekupujemy los", czyli siłę nadprzyrodzoną. Nie wiemy co z kundla wyrośnie, jakie ma zdolności i wady wrodzone. Podobnie jest z kursem tantry. Płacenie dużej kwoty za kurs, który nie daje żadnego prawdopodobieństwa pozytywnego efektu, czyli za kota w worku, to - nie waham się użyć tego słowa - głupota.

Ironiczne ujęcie, ale w gruncie rzeczy o to właśnie chodzi...!

By użyć wschodniej metafory: gdy uczeń gotowy, pojawia się mistrz. A więc to nie uczeń chodzi za mistrzem, ale mistrz, dostrzegając w nim talent, w odpowiednim momencie  "wali go po głowie" i sprowadza do kręgu swoich uczniów, inwestuje w niego czas, a często i pieniądze, choć nie zawsze daje mu je do ręki...

W życiu wiele razy miałem okazję się przekonać, że to tak działa... i tylko tak.

Ja w życiu na żadnych warsztatach nie byłem - nie mam czasu po prostu. No i musiałem wyjechać z kraju.

A co to jest Gugle?

Dorzucę, że
- dyskusja zdaje się dotyczyć zasadności bogacenia się na tzw. "warsztatach", które można by zdefiniować jako weekendowe (i dłuższe) kursy zdobywania (nabywania) umiejętności psychologicznych (jako "umiejętności psychologiczne" - można by określić wszelki wzrost lub przemianę cech charakteru, raczej niż wyglądu, statusu, wiedzy o zjawiskach zewn. etc)
- no i teraz: skąd wiadomo, że ktoś taką umiejętność przekazał i ktoś się jej nauczył? w sumie nie do końca można to sprawdzić, prawda?
- ale i - po co sprawdzać? co jeśli celem warsztatów ma być nie natychmiastowy efekt, ale praktyka stopniowego zdobywania jakiejś cechy? np. stopniowo nabywam zmysłowość (której nie mam ni w ząb) na warsztatach Tantry; ki ch..., ta zmysłowość? całe życie słysze jak gadają "zmysłowość", :zmysłowość", ale ja jestem filozof, gadająca głowa, dyskutant. O zmysłowości niewiele wiem. Co robię? Warsztaty Tantry! Ale... zaraz, to co - zmysłowość mi przyjdzie już po pierwszych? Po drugich? Ktoś mi sprzeda 10 g zmysłowości? 100 g na początek? A może zarażę się zmysłowoscią od pewnej zmysłowej 64 latki, która ma orgazm tantryczny? A może - (czytaj dalej...)
- to jest w ogóle męskie, patriarchalne podejście do tematu które pyta co ja z tego będę miał. A czy mamy inne podejście niż dzielić zmysłowość na gramy, na uncje, centymetry i się potem o każdy gram chandryczyć jaka cena
- mamy, otóż
- możemy sobie powiedzieć przecież, drodzy Panowie:
- muszę tą cechę (np. zmysłowość) w sobie odkryć, już ją mam, tylko nie wiem, że ją mam, i prowadzący warsztaty pomaga mi ją odkryć.
- prosze przeczytajcie to jeszcze raz, to zdanie powyżej, to jest naprawdę bardzo ważne; wiem, że to jest zupełnie inaczej niż dzielić na gramy i wyznaczać cenę za ... ale to jest tez istotne podejście, przynajmniej w 50% tak istotne jak dzielenie i wyznaczanie; otóż -
- mam tę cechę, dajmy na to moją zmysłowość (ale może tez być inna cecha, Panowie, to nie chodzi tylko o zmysłowość - może być dowolna cecha z warsztatów - nie wiem, np osobowość prosperity czy coś); dobra więc mamy t ą zmysłowość i wtedy, co? musimy ten fakt odkryć; więc-
- prowadzący nam tak naprawdę nie daje zmysłowości (czy innej cechy, bo zmysłowość to akurat moje - ale Wy może potrzebujecie czegoś innego, nie wiem), on nam stwarza warunki, żebyśmy sami mogli ją zauważyć w sobie;
- i co jak nie zauważymy? Czy to jego wina i czy kasa zwraca pieniądze? czy trzeba określić ile zmysłowości (czy innej cechy) jest do odkrycia na danym warsztacie i potem to sprawdzić? ale przecież my już mamy ją całą, od

to za co tu płacić?
- moja odpowiedz jest taka - płacę nie za zmysłowość (którą i tak mam, tylko nie wiem), ale płacę za te wszystkie lata, kiedy prowadzący robił warsztaty, stanowiąc symbol, egidę, pod którą ludzie tacy jak ja gromadzili się, aby móc odkryć fakt swojej zmysłowości.
- płacę za odwagę prowadzącego, ze okrzyknął się guru - on to zrobił - ze sporym prawdopodobieństwem - nie dlatego żeby wycyganić nasze piniędze - może niektórzy tak robią - ale on to zrobił z dużym prawdopodobieństwem dlatego, że wiedział, że tylko w ten sposób przyciągnie ludzi!  Tylko tak ludzie przyjdą. Gdyby napisał "Jestem zwykłaym człowiekiem, tak jak wy, nie do końca wiem czy to zadziała, i nie chcę kasy, bo będę uczciwy" to nikt by mu nie przyszedł. Dlatego mówi: Jestem Specjalistą od Szóstego Wymiaru i Kundalini - to ma klientów.
- ale ja temu Panu płacę nie za jego Wymiar i jego Kundalini, tylko za jego odwagę, i czas jaki poświęcił, żeby to wszystko zorganizować. Mógł w tym czasie robić co innego, mógł zarabiać niezłą kasę, a on nie - on chce ludziom pomagać w odkrywaniu cechy.
- No i na koniec - czy to wszystko? Czy ja naprawdę nie ma z czego gościa rozliczać, tylko z tej odwagi i tego czasu, jaki poświęcił? A co on mi daje, u diaska?
Dopóki myślę, Panowie, że cos mogę dostać, to jestem w błędzie - w tym paradygmacie który chciałbym niniejszym zaszczepić. Dowolną cechę psychiczną można w sobie wykształcić, wystarczy chcieć. Nikt nie jest za to odpowiedzialny. Prowadzący mówi tylko - chodźcie - ja Wam stworzę przestrzeń do wspólnej praktyki. To za to mu płacę - kropka.

Prowadzący mówi tylko - chodźcie - ja Wam stworzę przestrzeń do wspólnej praktyki. To za to mu płacę - kropka.

Trafiłeś w sedno Krzysztof. Moim zdaniem stworzenie odpowiedniej przestrzeni do tego aby pewne rzeczy mogły się zadziać jest trudną sztuką i nie każdemu prowadzącemu warsztaty się to udaje. Dlatego uważam że za to należy się wynagrodzenie.

że ta dyskusja nie zawiedzie nas do wspólnych wniosków. Mówimy o dwóch różnych rzeczach. (na marginesie dodam; patriarchalizm nie ma tu nic do rzeczy)

Handel nadzieją jest oszustwem. I to niezależnie od tego, czy handluje nią lekarz-onkolog, czy szaman. Nie można mówić, że się sprzedaje gwiezdny pył, nie mając go. Kobieta, która handluje cnotą w istocie jej nie posiada. Nie wiem czy tutaj się zgodzimy.

Ale obaj panowie mówią, że prowadzący kurs tworzy przyjazną atmosferę, aby ktoś coś odkrył. To oczywiście jest bardzo trudna sztuka. Zawód nauczyciela jest jednym z trudniejszych. Z tego punktu widzenia wynagrodzenie rzeczywiście by się należało... pod jednym warunkiem. Że uczeń zdecyduje, czy nauczyciel na nie zasłużył :-)

Nauczyciel, który ogłasza, że jest specjalistą od Kundalini uosabia dictum Lao-tsego: ci co mówią, nie wiedzą. Ci co wiedzą - nie mówią.

zupełnie przypadkowo/nie przypadkowo tu zajrzałam. coś wiem o praktyce tantry. coś wiem o warsztatach. coś wiem o pieniądzach. coś wiem o zabijaniu. porozmawiali sobie Panowie o sobie i jest świetnie.pozdrawiam z miłością