O apokaliptyzmach czyli różnych wiarach w końce świata pisałem tu: „Historia końca świata, czyli Religie apokalipsy”.

Wiara w koniec świata zdarza się u nas w trzech rodzajach:

1) Jako część wyobrażeń religijnych: Objawienie Jana, tzw. Apokalipsa, jest częścią kanonu chrześcijańskich pism świętych; wzmianki o nadchodzącym szokowym nadejściu królestwa bożego są też w samych ewangeliach i w listach Pawła; o sądzie ostatecznym mowa jest w wyznaniu wiary. Jednak władze Kościoła kat. nie zachęcają wiernych, żeby mieli jakoś szczególnie ekscytowali się tym punktem doktryny, raczej ten rozdział koniec świata jest taktownie omijany, chowany pod dywan – następne zdania wyjaśnią, dlaczego. Bardziej ekscytują się naciągającym Końcem sekty millenarystyczne, np. Świadkowie Jehowy, adwentyści, zielonoświątkowcy. Ważne miejsce koniec świata ma w islamie, zob. Mustafa Akyol: „The Problem With the Islamic Apocalypse”.

2) Jako fascynacja mającymi rzekomo nadejść katastrofami „świeckimi”: zderzeniem z asteroidą lub całą drugą planetą, wybuchem magawulkanu (jak ten pod Yellowstone), zniszczeniem planety Ziemi przez wykreowanie egzotycznej materii, wojną światową jądrową, wielkim wymieraniem, które za chwilę skasuje także ludzkość itd.

3) Jako new-age'owa wiara w nadejście nowego eonu, które łączy się z „wielką przemianą” duchową lub „energetyczną”. Wg jej zwolenników ta przemiana niektórym mniej na nią przygotowanym może faktycznie wydać się kosmiczną katastrofą.

Dodajmy rodzaj nr 4, raczej wygasły: wiarę socjalistów, komunistów, narodowych socjalistów i w ogóle lewicowców w nastanie-zbudowanie radykalnie nowego i lepszego świata-społeczeństwa. Groteskowe i zbrodnicze próby realizacji są ogólnie znane, więc pominę.

Te trzy lub cztery warianty przenikają się i od siebie zapożyczają. Wszystkie nie wykroczyły poza ideę wypowiedzianą w Objawieniu Jana: oto Dobry Bóg zniszczy ten istniejący świat i dla Wybranych stworzy „nową ziemię i nowe niebo”.

(Idiotycznie do tej idei podłączył się Eckhart Tolle.)

Bezmiar pychy zawarty w tamtym żądaniu chyba faktycznie nie ma równych.

Dlaczego ten mem jest toksyczny?

* Ponieważ każe patrzeć na istniejący świat, życie na Ziemi i wszystkie ludzkie starania jak na coś bez wartości – jak na zużytą szmatę, która zaraz pójdzie na śmietnik. Ten mem jest nihilistyczny i kontr-kulturowy.

* Jest wyrazem absurdalnej pychy: ponieważ świat, jaki jest, nie podoba mi się, to wymyślam „boga”, od którego oczekuję, że ten świat zniszczy i stworzy taki, który bardziej mi się spodoba. Akyol pychę widzi też w tym, że apokaliptycy czują się „wybranymi” przez to, że to właśnie oni, ich pokolenie, ma być uczestnikami i świadkami tych „ostatecznych”, więc i jedynych wydarzeń.

* Jest wyrazem resentymentu, nienawiści do świata i życia, chęci zemsty, tchórzostwa (bo nie działając sam, „bogiem” się wyręczam) itd.

* W wersji łagodnej, jako oczekiwanie na „powszechną przemianę duchową”, ten mem lub mit łudzi swoich zwolenników, że „oświecenie” lub inny duchowy awans, postęp, uda im się osiągnąć bez własnego wysiłku, a tylko dzięki podłączeniu się do jakiejś zewnętrznej tendencji. Inaczej, zwolennicy „kosmicznej energetycznej” przemiany liczą na to, że pracę nad ich duchowym rozwojem wykona za nich ktoś inny.

* Dzieli ludzi na „wybranych” i „skreślonych”.

* Przykłady komunistów, islamistów i narodowych socjalistów pokazują, że ta wiara może prowadzić do zbrodni. Faktycznie, usprawiedliwia czynienie zła, ponieważ uznaje niektórych ludzi za „skreślonych” lub egzystencję wszystkich za „tymczasową i nieważną”.