Był nie jeden, a dwa seriale o Filemonie. „Dziwny świat kota Filemona” z lat 70. i kontynuacja „Przygody kota Filemona” z 80. Ten drugi nie jest nawet w połowie tak dobry jak pierwszy. Gdy się je oglądało za pacholęcia, to te różnice mogły oczywiście umknąć, ale teraz widzę je wyraźnie. Różni się kreska, ale przede wszystkim charakter opowieści. Diametralnie.

„Dziwny świat...” to historia iście szamańska. Mały Filemon ma wszędzie do czynienia z duchami świata. Prawie wszystko jest tu personifikowane. Ogień, dym, krople deszczu, wiatr... Ba, nawet międzymiastowa rozmowa telefoniczna. Wszystko przybiera formę małych lub trochę większych, harcujących ludzików. Filemon chciałby się ze wszystkimi bawić; wszystkie stara się zagadywać. Duszki jednak milczą i harcują sobie po swojemu, w najlepsze.

W tym serialu kot Bonifacy (drugi charakterystyczny bohater serii) jest doskonałym przykładem archetypicznego, starego, mądrego kota, który już swoje wyhasał i woli teraz wygrzewać się na zapiecku. Wszyscy czujemy, że to mądry, doświadczony kot, ale jeśli by szukać dowodów jego mądrości, pozostaje konstatacja, że to raczej niewytłumaczalne wrażenie.

To wszystko znika w drugiej serii. Nie ma już duszków. Filemon, w najlepszym razie, komunikuje się z innymi zwierzętami. Bonifacy też zmienia się nie do poznania. Z małomównego kocura przeistacza się w jakiegoś nauczyciela, który uczonym głosem wszystko stara się Filemonowi tłumaczyć. Magia ustępuje miejsca nauce. „Przygody...” przepełnione są walorem edukacyjnym, który dla starszego widza jest dość nieznośny w swojej pretensjonalności.

Skąd ta zmiana? Być może to objaw typowej dla seriali degradacji serii. Aż trudno uwierzyć, że za realizację obu „sezonów” odpowiedzialni są ci sami ludzie. Czyżby zabrakło pomysłów? Czy dziesięć lat przerwy pozwoliło autorom zapomnieć, jak naprawdę wyglądał ten serial? Myślę, że można by odnaleźć jeszcze jedno wytłumaczenie.

Filemon (podobnie jak oglądający przed telewizorem mały człowiek) jest już starszy. „Dziwny świat...” kończy się tym, że kociak łowi swoją pierwszą mysz (którą następnie wspaniałomyślnie uwalnia). Rytuał przejścia w „dorosłość”. Również „Przygody...” zaczynają się od „przejścia” - Filemon kończy roczek. W ten sposób opuszcza magiczny, dziecięcy świat i wkracza w ten, w którym wszystko próbuje tłumaczyć się (niestety – przynajmniej dla samego serialu) racjonalnie.