Na heksagram Księgi Przemian (Yijing) możemy patrzeć jak na model pewnego wycinka świata albo (mówiąc nowocześnie i technicznie) „podukładu”. Ten fragment świata ma sześć poziomów. Każdy z nich może być jakoś naładowany energią, mieć nadmiar energii – albo przeciwnie, może mieć niedobór energii. Poziom z nadmiarem energii jest przedstawiany jako linia ciągła – albo yang, chociaż terminy yang i yin oryginalnie nie były kojarzone z systemem Księgi Przemian i w samej Księdze i jej klasycznych komentarzach te słowa nie występują. Poziom mający nadmiar energii chętnie tę energię przekazuje tam, gdzie jest jej niedobór. Poziom mający niedobór energii jest przedstawiany jako linia przerywana (lub linia yin).

Przykład zastosowania modelu sześciu poziomów do tradycyjnego społeczeństwa może być np. taki:
6 poziom: doradcy, mędrcy i ich księgi
5 poziom: władca
4 poziom: ministrowie, wykonawcy poleceń
3 poziom: pośrednicy, heroldowie i kupcy
2 poziom: głowy rodzin, lub lokalni „sołtysi”
1 poziom: pospolici członkowie rodzin, służba, zjawiska przyrody.

Ślady takiego układu i takiego rozumienia poziomów (czyli kolejnych linii) spotyka się w orzeczeniach heksagramów i komentarzach do nich, także u Richarda Wilhelma. Podobny model można skomponować dla bardziej dzisiejszego społeczeństwa, wszędzie tam, gdzie jest wyraźny podział/rozdział na „górę” (zarządy, ministerstwa, władze centralne) i „doły” czyli komórki terenowe i wykonawcze.

Poszczególne poziomy (z tych sześciu) są z natury silne (z nadmiarem energii, aktywne, ciągłe) lub z natury słabe (z niedoborem energii, przyjmujące energię i jej głodne, przerywane). Poziomy nieparzyste są z natury aktywne, parzyste przyjmujące:
6-doradcy (w tym wróżbici) muszą być z natury nieaktywni; odpowiadają dopiero gdy władca zapyta; gdyby wykazywali inicjatywę, źle byłoby dla państwa
5-władca: koniecznie aktywny z natury
4-ministrowie: z natury przyjmujący, zasilani królewską inicjatywą i rozprowadzający energię króla w dół
3-pośrednicy: z natury aktywni, bo muszą sobie sami radzić w terenie; jako nosiciele wiadomości sami są swoim napędem
2-sołtysi: z natury pasywni, bo ich zadaniem jest skupiać innych wokół siebie i trzymać razem, utrzymywać czynną całość (wioski, rodziny itp.), trwać, a nie wymyślać coś nowego
1-ludność: jest aktywna, ponieważ właściwa jej jest nieokiełznana spontaniczność, tak samo jak przyrodzie z jej powodziami, wichurami, epidemiami itd.

W Księdze w wielu miejscach układ linii heksgramu porównywany jest z powyższym idealnym rozkładem energii na poziomach. Taki doskonały rozkład istnieje jako heksagram nr 63. Po dokonaniu.

Trzy linie tworzą trygram. Trygramy są aktywne (twórcze), gdy mają trzy lub jedną linię aktywną:

„Niebo”, „Piorun”, „Woda” (rwąca!), „Góra” – te mają nadmiar energii na jednej lub trzech pozycjach.

Albo mają niedobór energii i są przyjmujące (energię, inicjatywę, pobudzenie itp.):

„Ziemia” (lub: Pole), „Wiatr”, „Ogień” (Płomień), „Jezioro” (może lepiej: Staw?). Jak widać mają trzy linie nieaktywne (przyjmujące) albo jedną linię nieaktywną na tle dwóch aktywnych.

„Piorun” jako model osoby-psychiki to człowiek czynu, czyli ktoś, kto nieustannie zaprowadza zmiany, reformuje, realizuje swoją inicjatywę. Ma kontakt z „dołem”, czyli podwykonawcami i materią, co widać po tym, że jedyna ciągła linia jest pierwsza, dolna.

„Woda (rwąca)”, to władca, lider, czyli ktoś, kto wokół siebie skupia innych (i ich energie) i kieruje nimi, pozostając w centrum – dlatego w tym trygramie linia aktywna jest centralna.

„Góra” to obserwator, także mędrzec, znawca, nauczyciel – u niego aktywna linia jest trzecia, najwyższa.

„Wiatr”,z nieaktywną linią 1-szą, dolną – to ktoś kto wciąż czeka na nowości, nowe mody, zmiany, inicjatywy. Mamy podobne powiedzenie: „idzie tam, gdzie wiatr zawieje”, „wietrzna istota” – na określenie kogoś niestałego i podążającego za płochymi nowinkami.

„Ogień/Płomień”, z nieaktywną linią 2, środkową, to ktoś głodny przywództwa, czekający by pójść za liderem, by zostać przezeń nawróconym lub oczarowanym. Mówimy (po polsku) o „zapaleńcach”, „zagorzałych zwolennikach” – to właśnie jest ten archetyp. (Aż dziwne, że wspólny nam i starożytnym Chińczykom.)

„Staw” z nieaktywną linią 3, wysoką, to ktoś podobnie głodny produktów obserwującego umysłu, czyli opowieści, zajmujących historii, mitów, a dzisiaj filmów i seriali, ktoś, kto chce być zabawiany. Jak stojąca woda w stawie, która odbija widoki.

Na podstawie tego zaczątku już można uchwycić znaczenie niektórych heksagramów. Np. heks. nr 24, który ma aktywną-ciągłą tylko linię nr 1, najniższą na tle pozostałych nieaktywnych, ma sens taki, że oto na wszystkich poziomach świata nic się nie dzieje, nie ma aktywności, oprócz poziomu najbardziej elementarnego: ludu, przyrody i pierwszych zaczątków, gdzie pojawia się zarodkowa energia, zapowiedź przyszłego rozwoju i ruchu naprzód. (Aż się prosi porównanie z nocną stajenką w Betlejem, gdzie nie tylko „Bóg się rodzi”, ale też „zwierzęta klękają”.) Albo heks. nr 7, pod tytułem „Wojsko”, gdzie jedyna ciągła linia jest ta nr 2, czyli od „sołtysów”. Mówi ona, że oto lud (dolny heksagram, „doły”) skupił się wokół przywódców, za którymi idzie, i cała energia skupiona jest w masach i tych, którzy je – na lokalnym szczeblu – prowadzą. Ale już heks. nr 29, „woda nad wodą”, mówi o tym, że „góra” (reprezentowana przez trygram 010, „Woda”, silny władca) musi sprostać wielkiej energii skupionej w tym „wojsku”, czyli gdy faktycznie żądania i ambicje mas wymuszają decyzje władców i gra idzie o to, żeby „doły” nie zdominowały całkiem „góry” i żeby „góra” jednak narzuciła swoją wolę zradykalizowanym masom.

Linie prócz tego, że mogą być aktywne (ciągłe) lub nieaktywne – przyjmujące, „głodne”, zachłanne (jest to szczególna „energia niedoboru energii”!) – mogą też być stałe lub zmienne. Zmienne zmieniają swoją wartość na przeciwną. Heksagram w wyniku przemiany zmienia się w inny. O tym dalej/później, jeśli będzie potrzeba.