Prowadzę zajęcia na pierwszym roku kognitywistyki. Nazywa się to „Wprowadzenie do filozofii”. Nie wiem, czy przepowiadając kolejne poglądy filozoficzne uda mi się tym młodym ludziom przekazać coś z tego, czym jest filozofia, akademia ma bowiem swoje ograniczenia. Filozofia źródłowo jest niczym innym jak odmiennym postrzeganiem świata – filozofować to zmieniać swoją percepcję świata. Inną sprawą jest to, czy są moi studenci w ogóle zainteresowani transformacją swego widzenia świata. Mają dziewiętnaście lat i ich umysły są jeszcze, stosunkowo, chłonne ( o dziewiętnastolatkach pisałem też tu). Przynajmniej, jak mi się zdaje, w niektórych przypadkach. W czasie zajęć mówię im także różnych sprawach dotyczących współczesnego świata, w tym o kryzysie klimatycznym. Staram się im uświadomić powagę sytuacji. Czasem jednak nie mogę się powstrzymać przed uwagami typu: „Jak ja państwu zazdroszczę, będą mogli państwo w ciągu swojego życia w pełni doświadczyć wszystkich skutków kryzysu klimatycznego, których ja być może nie doczekam”. Nie wiem, czy odbierają to jako sarkazm, czy jako przestrogę.

Naukowcy nie mają lekko. Od ponad 40 lat alarmują, że sprawy nie mają się dobrze, a ludzie zachowują się jak dawniej. Ludzkość nie staje na wysokości zadania wobec kryzysu klimatycznego, który jest naszą rzeczywistością. Ja sam po raz pierwszy przeczytałem o możliwym kolapsie naszej cywilizacji w 1995 roku, w książce Przekraczanie granic Meadowsów. Ale nawet dla mnie wtedy wizja katastrofy cywilizacyjnej zapowiadanej na rok 2040 była odległa i niezbyt realna. Tymczasem dla moich studentów rok 2030, czy nawet 2040, to nic innego jak najbliższy czas ich życia, będą mieli wtedy po 30-40 lat. Z jednej strony młodość jest kresem buntu i kontestacji, ale z drugiej strony prawie każdy młody człowiek widzi przed sobą długie życie, takie o jakim marzy. Tymczasem dane naukowe im to marzenie odbierają. Niegdyś to prorocy religijni wieścili koniec świata, teraz ich pałeczkę przejęli naukowcy. Czy moi studenci są świadomi w pełni zagrożeń, jakie niesie bliska przyszłość? Myślę, że w większości nie, a jeżeli już to tylko intelektualnie.

To prawo młodości, by niezależnie od uwarunkowań tworzyć swoje życie. Każde nowe pokolenie to nadzieja na kontynuację życia, jego trwanie. Jednak warunki, jakie stworzyliśmy przyszłemu pokoleniu są nie do zniesienia. Odebraliśmy im ich przyszłość. Uważam, że kryzys klimatyczny będzie miał jeszcze jeden efekt, którym już zaczyna się pojawiać, a będzie to ogromna, pokoleniowa szczelina, która oddzieli nasze pokolenie od pokolenia naszych dzieci.