Dyskusja o UFO – pod artykułem „Moja teoria wyjaśniająca realność zjawisk paranormalnych i UFO” – jest dobrym przykładem tytułowych trzech typów. Jest ich więcej, ale te trzy są najbardziej wyraziste i od nich warto zacząć. Te trzy typy dobrze korespondują z trzema filarami ducha Europy, szczególnie tak, jak to lubią przedstawiać prawicowi publicyści: czyli z duchem starożytnych Rzymian, Greków i Semitów.

Praktycy, typ rzymski. Widzą sprawy poprzez filtr „co z tym można zrobić”. Przykłady tak piszących autorów, które mi przychodzą, są spoza Taraki, ale z moich bieżących czytań w Internecie: Adam Gabryelów „Trzecie dno”, błyskotliwy publicysta z wielkim przekonaniem kreślący różne światowe problemy psychologiczne i społeczne – Islam, imigranci do Europy, egzorcyści, uwodzenie... – czyta się to jak przepisy dla działaczy politycznych i społecznych: „jest tak a tak, mówię jak jest, weźmy się zróbmy”. Drugi autor, to Artur Król „Changemaker”, który pisze o coachingu, podaje praktyczne metody, jak nie zgubić się w dżungli przemysłu psycho-pomocowego i psycho-naprawczego, oraz zwalcza „pseudo-psycho-naprawiaczy”, m.i. zapowiada teraz (24 lipca 2015) zdezawuowanie Junga i Tollego.

Badacze czyli typ grecki. Starają się bardziej wiedzieć niż coś z tym zrobić. Nie podają zbyt szybkich-łatwych przepisów. Myślą bardziej teoretycznie niż praktycznie. Starają się uchwycić ogólne zasady w gąszczu zjawisk. Są krytyczni wobec zbyt popularnych opinii. Dopuszczają wielość stanowisk, dyskusję i nie-ostateczność własnych poglądów. W tekstach ostatnio zamieszczonych w Tarace widać ten typ w osobach i tekstach np. Krzysztofa Koleckiego „Substancja, set i setting...” czy Darka Marszałka „Wielka Podróż”. Ten typ pisania lub dialogowania mnie jest najbliższy i zauważywszy go u Adama Preissa („Moja teoria wyjaśniająca realność zjawisk paranormalnych i UFO”) zaproponowałem mu re-publikację w Tarace.

Fanatycy czyli typ semicki. O ile „Rzymianie” przede wszystkim działają, a „Grecy” chcą wiedzieć – to „Semici” wierzą, oraz żądają tej wiary od innych, a swojej wiary używają do odróżniania, kto jest z nimi, a kto przeciw nim. Dlatego dyskusja z tym typem dyskursantów jest trudna lub niemożliwa, ponieważ rozumieją ją jako polemikę (słowo od gr. polemos – wojna) czyli wojnę na słowa i stanowiska.

Dlaczego ten typ nazywam semickim? Bo właśnie ludzie z narodów mówiących semickimi językami, starożytni Żydzi i Arabowie, rozpowszechnili ten rodzaj prowadzenia dyskursu. Nie wolni ci mieć wątpliwości: masz wierzyć. A to, jaka jest twoja wiara, ustawia nasz stosunek do ciebie: albo jesteś tej samej wiary i wtedy jesteś jednym z nas, ale i tak będziemy cię pilnować, żebyś nie „błądził”, czyli nie odchodził za daleko od nas swoją drogą, albo jesteś innej wiary, a wtedyś naszym wrogiem i będziemy cię tępić. W internetowych dyskusjach to tępienie polega na erystyce „ad personam”, na uporczywym powtarzaniu „a moje na wierzchu, ja wiem lepiej” i na podobnych wkurzających sposobach. Oczywiście, wkurzanie rozmówców jest częścią metody fanatyków, ponieważ wtedy tamci się odsłaniają i pokazują w co wierzą i tym samym przechodzą na płaszczyznę, w której fanatycy są biegli. Twoje wątpliwości w ich pojęciu oznaczają, że albo jesteś głupi, albo czekasz na uświadomienie z ich strony. O wielości poglądów i jakimś pluralizmie dla nich nie ma mowy, ponieważ według nich poglądy dzielą się na „moje” i „wrogie bo błędne”. Podobnie nie ma miejsca na subtelności, teorie i inne rzeczy wymagające czasu, przestrzeni, luzu i wolności. (Tak, wolności!) Rozmawiając, w realu lub w wirtualu, z przedstawicielami tego stylu ma się poczucie duszności, ciasnoty, pośpiechu – i jak z mrówkami lub osami: kiedy oni sobie pójdą?

Niestety, ten trzeci styl dyskursu bywa skuteczny. Historyczne sukcesy – jeśli sięgnąć do wielkiej historii – i chrześcijaństwa, i islamu, i komunizmu polegały właśnie na tym, że ideologie te uporczywie stosowały ten rodzaj dyskursu.

Niestety, temat UFO szybko przyciągnął dyskursantów fanatycznych.

Przy okazji: fanatyczna argumentacja jest pospolita w forach internetowych, jest bliska trollowaniu i hejtowaniu. Możliwe, że fora w rodzaju Facebooka upowszechniają i promują ten styl jako normę. Niedobrze.

Aha, oczywiście prawdziwi Semici tyle samo mają wspólnego z „semickim” stylem dyskursu, co prawdziwi Grecy ze stylem czy typem „greckim”, a Rzymianie z „rzymskim”.

Aha 2. Na styku typu „semickiego” z „greckim” wyrasta osobne zjawisko, jakim jest typ lub styl gnostycki. Gnostycy lubują się we wszechogarniających wyspekulowanych systemach, tracąc kontakt z realem i często nie potrzebując tego realu. Ale to osobna historia, bo jak powiedziałem na początku, tych typów jest więcej niż trzy.

[Ciąg dalszy tematu tu: Cztery style dyskursu: plus czwarty gnostyczny.]