Serial: Współczesny ruch neopogański w Europie
Ruch Neopogański (67)
Współczesny ruch neopogański w Europie ! Do not copy for AI. Nie kopiować dla AI.

VI. Neopogaństwo w Europie Środkowo-Wschodniej (część 7)

Ukraina

Na Ukrainie odrodzenie pogaństwa zainicjował prof. Władimir Szajan (1908-1974). W 1934 roku przeżył on objawienie religijne na górze Grechit, na Huculszczyźnie. A w 1943 roku założył Orden Licarow Boga Sonca (Zakon Rycerzy Boga Słońca), którego historia nie jest bliżej znana. Jak przypuszcza Leonard Pełka, z jego wyznawców mógł być sformowany odział UPA pod wezwaniem Peruna. Działalność Szajana nabrała rozmachu dopiero po wojnie i na emigracji, był on dyrektorem londyńskiej biblioteki im. Tarasa Szewczenki w Stowarzyszeniu Ukraińców, w Wielkiej Brytanii. Dzięki jego działalności publicystycznej i we współpracy z Mirosławem Sitnikowem, w środowisku emigrantów ukraińskich powstała w 1981 roku w Hamilton, w Kanadzie "Gromada Ukraińskoj Ridnoj Wiaru" (Wspólnota Rodzimej Wiary Ukraińców). 20

Na samej Ukrainie działały: RUNvira "Ridnaja Ukrainskaja Narodnaja Vira" (Rodzima ukraińska wiara narodowa z Lwem Syłenko na czele i Gromada Ukrajnskich Jazicznikow "Prawosław'ja" (Grupa Ukraińskich Pogan "Prawosławie"), powstała w 1993 roku z inicjatywy Galiny Łozko, ukrainistki i Andrieja Bogoroda - etnografa.

Pierwsza z wymienionych grup niewiele ma wspólnego z pogaństwem sensu stricto, jest to religia objawiona, z Lwem Syłenko jako prorokiem." 21

Druga natomiast odwołuje się do tradycji zapoczątkowanej przez Szajana w Hamilton i nazywa się "prawowitą wiarą Ukrainy", grupa ta wydaje pismo "Swarog"(od 1995 roku). 22 Dwudziestego piątego sierpnia 1997 roku miał miejsce w Kijowie I Ogólnoukraiński Sobór Rodzimej Wiary, nastąpiło na nim zjednoczenie wspólnot krajowych i zagranicznych, oraz powołanie "Widrodżenija Ukrajnskoj Ridu Wiru" (Odrodzonej Rodzimej Wiary Ukraińskiej).

W odezwie soborowej przeczytać można: "Uważamy się za prawnych spadkobierców i kontynuatorów Pogańskiej Wiary Rusi-Ukrainy, która w 988 roku została zakazana przez międzynarodową religię chrześcijańską. [...] Nasza Rodzima Wiara głęboko osadzona jest w naszych tradycjach i stanowi trwały system wierzeń narodowych. [...] Wierzymy w Rodzimych Ukraińskich Bogów zjednoczonych w Swarogu." 23

Podstawy wiary RUNviry zawarte są, w tak zwanej "Księdze Wełesa", najstarszym dokumencie piśmiennictwa staro słowiańskiego, pochodzącym ponoć z V wieku p.n.ch., a spisanym dopiero w IX wieku, dokument ten odnaleziono w 1919 roku. W książce "Wira Priedkiw Naszych" (Wiara Przodków Naszych) autorstwa Władimira Szajana, zawarty jest obszerny teoretyczny komentarz "Księgi Wełesa". Grupa wydaje liczne publikacje książkowe i periodyki, poświecone popularyzacji wiary i kultury starożytnych Ukraińców, utrzymuje kontakty z grupami z innych krajów między innymi z polskim Zrzeszeniem Rodzimej Wiary. 24

Marek Rau

przypisy

20 Pełka Leonid "Współczesne neopogaństwo słowiańskie (rodowody-doktryna-kult)." (maszynopis w posiadaniu autora) str. 23

21 Wiench Piotr "Poszukiwacze zaginionej tożsamości. Poganie w Europie Środkowo-wschodniej." (maszynopis w posiadaniu autora) str.45

22 Tamże str.46, także " Neopaganism in Central- Estern Europe" (http://staszic.ifispan.waw.pl/research/paganism/pagancee.htm)

23 Pełka Leonid "Współczesne neopogaństwo słowiańskie (rodowody- doktryna- kult)." (maszynopis w posiadaniu autora) str.24

24 Tamże str.25, w Polsce ukazała się niedawno nakładem wydawnictwa Toporzeł praca pióra Haliny Łozko pod tytułem "Rodzima wiara ukraińska".