Serial: Współczesny ruch neopogański w Europie
Ruch Neopogański (78)
Współczesny ruch neopogański w Europie ! Do not copy for AI. Nie kopiować dla AI.

VII. Neopogaństwo w Polsce (część 2)

Szczep Rogate Serce

Do najbardziej znanych twórców przedwojennych, odwołujących się do motywów pochodzących z mitologii słowiańskiej, należy niewątpliwie Stanisław Szukalski. Ten, urodzony w Warcie koło Sieradza w 1893 roku, wybitny rzeźbiarz założył w 1929 roku grupę "SZCZEP ROGATE SERCE", skupiała ona plastyków poszukujących inspiracji w kulturze dawnej słowiańszczyzny. Grupa działała do 1936 roku, organizując liczne wystawy na terenie całej Polski, publikując artykuły w pismach krajowych, wydając pocztówki z reprodukcjami swoich prac, oraz własny organ prasowy pismo "Krak".

Artyści zrzeszeni w "Szczepie" zamienili imiona chrzestne, na tak zwane "Miana", które wymyślił Szukalski, były to imiona o brzmieniu bardziej słowiańskim. I tak na przykład: Jerzy Baranowski stał się Ładomirem z Krakowa Baranowskim, Wacław Boratyński to Pracowit z Ryglic Boratyński, Franciszek Frączek to Słońcesław z Żołyni Frączek, Stanisław Gliwa to Kurhanin ze Słociny Gliwa, Czesław Kiełbiński to Cieszek Z Zamościa Kiełbiński, Marian Konarski to Marzyn z Krzeszowic Konarski, a Stefan Żechowski to Ziemin z Książa Żechowski. Sam mistrz przybrał imię Stach z Warty Szukalski.

Szukalski oprócz licznych rzeźb, projektów pomników i kilku albumów dokumentujących jego pracę twórczą, opracował też koncepcje sztuki i idealnego państwa Polskiego, odwołujące się do koncepcji pogańskich, nacjonalistycznych i prawicowych. Jego idee zawierały między innymi, utworzenie "Twórcowni", czyli czegoś na kształt Akademii Plastycznej pod swoim przywództwem, w instytucji tej mieli pobierać nauki młodzi utalentowani artyści, tworzący dzieła o tematyce nawiązującej do słowiańskiej przeszłości Polski. Szukalski proponował utworzenie Polski II, odmiennej on dotychczasowej Polski I, której przywódcą powinien zostać naczelnik Piłsudski, godłem winien być nowy symbol, tak zwany "Toporzeł", powstały z połączenia orła z ciesielsko- wojennym toporem. Na Wawelu powinna powstać "Duchtynia", miejsce kultu dawnych bohaterów, bogów i przeszłości słowiańskiej. Szukalski proponował też powstanie "Neuropy", której kulturalnym i artystycznym centrum byłaby Polska II, a terytorium współczesna Europa, z wyłączeniem Anglii, Francji, Niemiec i Włoch. Działalność Szukalskiego i "Szczepu Rogate Serce" związana była z ugrupowaniem nacjonalistów polskich o nazwie "Zadruga". Szukalski po wybuchu wojny wyemigrował do USA, gdzie kontynuował działalność artystyczną i teoretyczną, aż do śmierci: 19 maja 1987 roku. 6

Marek Rau

przypisy

6 Na podstawie: Lechosław Lameński "Stach z Warty Szukalski." w "Sztuka" nr 4/87 str.35-57, Marian Konarski "Wielki Zapomniany." w "Gazeta Polska" nr 169-170/94, patrz także: Lechosław Lemański "Szczep Rogate Serce" i "Stanisław Szukalski życie i twórczość." w "Biuletyn Historii Sztuki" nr 3/74 i nr 4/76; "Historia sztuki polskiej." tom III Kraków 1965 wyd. Literackie.