Serial: Współczesny ruch neopogański w Europie
Ruch Neopogański (78)
Współczesny ruch neopogański w Europie ! Do not copy for AI. Nie kopiować dla AI.

VII. Neopogaństwo w Polsce (część 8)

Zrzeszenie Rodzimej Wiary

Do tradycji przedwojennej Zadrugi odwołuje się kolejne neopogańskie ugrupowanie bazujące na wierzeniach dawnych Słowian, ZRZESZENIE RODZIMEJ WIARY. 50 Jej założyciele podobno już w latach 1988 i 1989 "urządzali próby postrzyżyn według obrządku słowiańskiego". 51 Właściwa grupa powstała na początku 1995 roku, składała się z byłych zadrużan, ze Stanisławem Potrzebowskim na czele. Grupa inicjatywna opracowała podstawowe założenia grupy ("Wyznanie Wiary Lechitów"), i złożyła wniosek o rejestracje wyznania. Doszło do niej 4 marca 1996 roku (numer 101 w rejestrze kościołów i wyznań religijnych). Działalność grupy rozpoczęła się 23 marca 1996 roku na I Wiecu Wyznawców zwołanym do Wrocławia. Tam też omówiono zasady i cele Zrzeszenia Rodzimej Wiary, wybrano też władze naczelne, Naczelnikiem został Stanisław Potrzebowski (Staszko z Wrocławia), jego zastępcą Piotr Malewicz. 52 Podstawowym tekstem zawierającym założenia, cele i zasady działania Zrzeszenia Rodzimej Wiary jest szesnastopunktowe "Wyznanie Wiary Lechitów", autorstwa Potrzebowskiego, cytuję je poniżej w całości.

"WYZNANIE WIARY LECHITÓW

• Rodzima wiara Lechitów opiera się na dziedzictwie, instynkcie, rozsądku, doświadczeniu, rozumie i nauce. Naszym obowiązkiem przyczyniać się jak najwięcej do jej rozkwitu.
• Lechici czczą Bogów jak wszyscy Aryowie, czcząc słońce i cały wszechświat, matkę-ziemię naszą rodzicielkę i siły przyrody.
• W prawach przyrody stale odkrywamy boskie siły sprawcze świata. Wszelkie życie dzieje się wedle tych praw. Podporządkowanie się im jest naszą powinnością. Wyznajemy życie zgodne z prawami przyrody.
• Słońcu, najbliższym nam ognisku hierarchicznego, nieskończonego, wiecznego i żywego Wszechświata, zawdzięczamy wszystko na naszej Ziemi. Wraz z lądami, wodami, roślinami i zwierzętami jesteśmy Jej cząstką. Tylko człowiek jest tego świadom; przez to ciąży na nim ogromna odpowiedzialność.
• Obyczaje i obrzędy są składową każdej wspólnoty wyznaniowej, również naszej. Wyznajemy rodzime dziedzictwo Lechitów. Będziemy to przekazanie z przeszłości pomnażać i wzbogacać.
• Nasze istnienie zawdzięczamy rodzicom i przodkom. Oddajemy im cześć, a pamięć o nich przekazujemy przyszłym pokoleniom.
• Życie jest walką, jak walka jest życiem. Walka to ruch ku doskonalszemu, parcie naprzód, pokonywanie oporu. W walce wspierają nas instynkty. Takie są prawa przyrody, są one niezmienne i odnoszą się do każdego człowieka i do każdego narodu.
• Ciało i duch tworzą nierozerwalna i wzajemnie warunkującą się całość. To dwie strony tego samego bytu. Lechici podkreślają równą wartość obojga dążą do ich równomiernego i równoczesnego doskonalenia,
• Postępowanie każdego człowieka i narodu wyznacza ich charakter. Ten jest zaś wytworem dziedzicznych cech oraz otoczenia, nacisku środowiska i wychowania. Miarą wartości ludzi i narodów są i9ch osiągnięcia i tylko wedle nich oceniamy je.
• Pobłądzić i zawinić może każdy z nas; bywa takie zdarzenie losu. Błąd i winę można tylko własnymi czynami naprawić i zmazać. Takie są odwieczne zasady Lechitów i wszystkich Ariów.
• Ból i cierpienie ostrzegają nas przed niebezpieczeństwem oraz budzą siły obronne ciała i ducha. Wywołują one nie tylko wstrząs, ale i wspomagają ozdrowienie. Tak objawiają się prawa przyrody. Nie są one dobre ani złe. Śmierć jednostki była i jest konieczną dla stałego rozwoju gatunku i rodzaju. Pojmujemy tę przyrodniczą konieczność. Nie jest ona karą ani nagroda. Naród jest zaś potencjalnie nieśmiertelny w swej istocie, ciągle odnawiający się.
• Nieśmiertelność osiągamy przez potomstwo i twórcze działanie, które daje największą radość życia. Twórczość w narodzie i dla narodu uznajemy za najbardziej wartościową.
• Lechickie zasady etyczne opierają się na boskich prawach przyrody. Najwyższymi wartościami są wiedza i siła, rozum i zdrowie, prawość i tężyzna, odpowiedzialność i żywotność, godność i rzetelność, wytrwałość i odwaga, wierność i silna wola, duma i sprawiedliwość. Zwalczamy nieuctwo i słabość, głupotę i chorobę, chwiejność i tchórzostwo, zdradę i uzależnienie, podstępność i warcholstwo, bojaźń i niemoc, pokorę i bierność. Dążymy do WIELKOŚCI, MOCY, PIĘKNA, PRAWDY I DOBRA.
• Działanie zgodne z przyrodą i włączanie się w wiecznotrwały rozwój Świata daje życiu każdego z nas podniosłe, uświęcające je znaczenie, wykraczające poza byt jednostki, i możliwość stałego doskonalenia się. Lechicki naród polski i lechiccy sąsiedzi należą wraz z pozostałymi narodami sławskimi do wielkiego rodu aryjskich ludów Europy. Pragniemy odnowić zerwaną przed wiekami jedność między nami oraz jedność między naszym pochodzeniem a wyznaniem, ażeby oprzeć na niej duchowy i materialny byt narodu.
  POLSKA-LECHIA-SŁAWA-ARYA - to nasze posłannictwo - SŁAWA im!
• Wiecznie rozwija się wszechogarniający człowieka jednorodny Bogo-Świat - Sława mu! Zaszczytnym powołaniem człowieka jest czynny udział w tym rozwoju i stałe zwiększanie wartości życia, by go czynić lepszym i piękniejszym, by mu nadać nadrzędne wymiary zgodne z wolą tworzycielską.
  Niechaj Dobre będzie stale przekazywane w Lepsze, a Moc potężnieje w nieskończoność!"

W uzupełnieniu do powyższych punktów warto zauważyć iż Zrzeszenie Rodzimej Wiary, będąc wyznaniem panteistycznym i neopogańskim, odwołuje się w swojej filozofii do założeń racjonalistycznych. "Rodzima Wiara opierając się na rozumie i nauce, na doświadczeniu i zdrowym rozsądku oraz w ogóle na logice uznaje ten świat, w którym żyjemy, który nas otacza, który dostępny jest poznaniu za jedyny, rzeczywisty świat." 54

Inaczej ujmuje to Maciej S. Czarnowski: "W wierzeniach ludów pierwotnych istniały bóstwa i demony, i magia, tj. stosowanie zaklęć skierowanych do nich i różnych zabiegów mających na celu pozyskanie ich przychylności [...]. Ale w ciągu ostatniego tysiąclecia nauka i filozofia poczyniły ogromne postępy, zmuszające do odrzucenia wierzeń w demony. Jednakże ponieważ do zaspokojenia naturalnych potrzeb ludzkich niezbędna jest instytucja celebrująca ważne życiowo wydarzenia (narodziny, osiągnięcie pełnoletności, zawarcie związku małżeńskiego, pochówek zmarłego), powstają tzw. Wyznania religijne, m.in. z zachowaniem (względnie przywróceniem) odziedziczonej po przodkach pogańskiej obrzędowości. A w niej stosuje się ceremoniały, ale już skierowane nie do bóstw, ale do umysłu solenizanta i towarzyszących mu uczestników uroczystości, a wiec nie jest to magia, ale teatralizacja i uwznioślenie uroczystości. Jest to już pogaństwo zreformowane, unowocześnione, czyli neopogaństwo, w którym nie ma już miejsca na takie przebrzmiałe zabobony jak magia, wróżbiarstwo, okultyzm".55

Odrzucana jest koncepcja nieśmiertelności duszy: "Nieśmiertelność można tylko pośrednio osiągnąć - fizycznie przez potomstwo, a duchowo starając się wnieść jak najwięcej do zbiorowej osobowości narodu." 56 W warstwie obrzędowej Zrzeszenie Rodzimej Wiary opiera się na zrekonstruowanych przez siebie rytuałach dawnych Słowian. "Znaczna część pradawnych lechickich i ogólnosławskich obrzędów przetrwała, czasem w powierzchownie zchrystianizowanej postaci do obecnych czasów. Palenie zniczy na mogiłach, spożywanie kraszanek i topienie Marzanny w Jare Święto, puszczanie wianków i palenie sobutek na powitanie lata w Kupałową Noc, dożynki na powitanie jesieni, uroczysta wieczerza w szczodry wieczór przed Godami, a też święcenie ognia, wody, ziół czy okadzanie żywiny, obchodzenie pól należą do tych, których judeochrystianizm nie zdołał zniszczyć. Naszym obowiązkiem jest odzyskać i ożywić nasze prapolskie obrzędy i święta. [...] starodawnym obyczajem jest pozdrawianie rozpoczynającego się dnia i oddanie czci Słońcu-Swarogowi-Perunowi, poprzez zwrócenie się ku niemu ze słowami: Sława Mocy, Sława Bogom, Sława Niebu, Sława Ziemi." 57

Zgodnie ze Statutem Zrzeszenia Rodzimej Wiary obchodzone są następujące święta: "[...] Gody - pierwszy dzień zimy; Sobutki [pisownia oryginalna - przyp. aut.] - Noc Kupały - w najkrótszą noc roku; Święto Odradzającego się Życia - w pierwszy dzień wiosny; Święto Zbiorów - w pierwszy dzień jesieni. Osobiste święta to urodziny, postrzyżyny i kosopleciny, zaślubiny i pożegnanie zmarłego. Zrzeszenie opowiada się za spopielaniem zwłok." 58

Na czele Zrzeszenia Rodzimej Wiary stoi Naczelnik Zrzeszenia (obecnie Stanisław Potrzebowski), wybrany przez Wiec, członków zgromadzenia, zwykłą większością głosów, na czas nieograniczony, posiada on szerokie uprawnienia. Inne organy Zrzeszenia to: Zastępca Naczelnika, Ława Rozjemcza (składająca się z przewodniczącego i dwóch ławników) i Skarbnik, wszyscy mianowani przez Naczelnika na czas nieograniczony. 59

Zrzeszenie Rodzimej Wiary za miejsca kultu uważa dawne sanktuaria starosłowiańskie: "Najwspanialszym sanktuarium na naszych ziemiach jest położony w środku Śląska w dawnej ziemi Ślężan zespół trzech gór: Ślęży, Raduni i Wieżycy, których szczyty są otoczone starożytnymi wałami z kamieni, [...] Łysiec w Łysogórach. Dobrzyniecka Góra w środku Polski na styku Małopolski z Mazowszem [...] Wieżyca jest świętą górą Kaszubów, a nad samym morzem wznosi się Rowokół, święta góra Słowińców. W innych okolicach są znane inne święte góry o miejscowym zasięgu oddziaływania. Świętymi jeziorami Polaków są przede wszystkim Gopło i Lednickie. Świętymi są źródła wszystkich polskich rzek." 60 Oraz: "Łysa Góra w Borach Żercowskich, Biskupin, wzgórza w Szczecinie i na wyspie Wolin będącej niegdyś ośrodkiem sakralnym Słowian." 61

Zrzeszenie Rodzimej Wiary liczy obecnie około 100-200 członków i sympatyków. 62 Symbolem używanym najczęściej w publikacjach i dokumentach Zrzeszenia Rodzimej Wiary jest runiczna swastyka 63, przypominająca równoramienny krzyż z wpisaną w środek swastyką lewoskrętną.

W dniu 1 listopada 1996 roku podczas spotkania na Ślęży, zawiązany został Oddział Ziemi Wielkopolskiej Zrzeszenia Rodzimej Wiary. 64 W skład którego wchodzą między innymi członkowie Związku Jarotan, działającej w latach 1988-1990 na terenie Jarocka, nieformalnej grupy neopogańskiej skupiającej młodzież ze środowisk radykalnej prawicy. 65 Oddział Ziem Wielkopolski wydaje pismo "Lechia Stregona" (ukazały się trzy numery, ostatni na jesieni 1997 roku), które jest organem prasowym Zrzeszenia Rodzimej Wiary. 66 Pismo zawiera: artykuły historyczne, dotyczące pogaństwa słowiańskiego, o historii ruchu neopogańskiego i ugrupowań nacjonalistycznych (jak na przykład Zadrugi), opisujące odkrycia archeologiczne, manifesty i artykuły programowe, poezję, recenzje książek i grafiki o tematyce pogańskiej. Odział Zrzeszenia Rodzimej Wiary Ślężanie wydaje natomiast pismo "Barbaricum", "poświęcone szeroko rozumianej tradycji pogańskiej". 67

Zrzeszenie Rodzimej Wiary utrzymuje kontakty z ugrupowaniami neopogańskimi (miedzy innymi na Litwie, Ukrainie i w Rosji) i jest jednym z inicjatorów powstania Zjednoczenia Rodzimych Wiar Europy, oraz Bałtosłowiańskiego Centrum Informacyjnego w Wilnie. "Podstawami naszej współpracy są: Jedność w różnorodności - wyrozumiałość, wzajemne zrozumienie zachowanie swoistości, rozwój naszych kultur jako ogólnoludzkiego bogactwa i uświadomienie sobie niebezpieczeństwa wywołanego przez okultyzm, magie, mitotwórstwo, polityczne rozgrywki, sztuczne religie lub mieszanie wyznaniowych tradycji." 68 Przedstawiciele Zrzeszenia Rodzimej Wiary są sygnatariuszami wydanego (23 czerwca 1998 roku) podczas Światowego Kongresu Rodzimych Wiar, w Wilnie Oświadczenia:

"My, zebrani w Wilnie [...] wyrażamy naszą solidarność z tradycyjnymi etnicznymi religiami Europy i reszty Świata, oraz oświadczamy, że wszystkie rodzime wiary, wyznania i kultury powinny jednakowo być cenione i szanowane.
Każda kraina i każda ludzka społeczność mają własne odrębne tradycje - rodzimą religię, światopogląd i mitologię, które wyrażają miłość Ojczyzny i jej dziejów, świętość życia i boskość Przyrody. Ludzkość winna jak Przyroda swobodnie żyć i rozwijać się w swej kulturowej różnorodności.
Nasze odwieczne zasady nakazują, aby cała Ziemia i jej stworzenia były szanowane i chronione przez człowieka. My ludzie jesteśmy częścią Przyrody i nie wolno nam z Niej wyobcować się. Nasz wspólny los i obecne położenie mają swe źródło w przeszłości, gdy wszyscy znosiliśmy najcięższe prześladowania, byliśmy upokarzani a nasze dziedziczne kultury niszczono. Tak działo się za sprawą tych religii, które uzurpują sobie wyłączność naprawdę. Mimo tych doświadczeń szczerze pragniemy żyć w pokoju i harmonii z wyznawcami wszystkich religii, wiar i wyznań. Jesteśmy przekonani, że nadchodzą czasy osobistej i intelektualnej wolności, a powszechne możliwości wymiany informacji i poglądów tworzą warunki do odrodzenia rodzimych duchowych wartości i ożywienia dziedzictwa przodków.
Przeżytkiem jest wmawianie jedynie słusznych poglądów i narzucanie politycznie poprawnego myślenia.
My jesteśmy czcicielami Przyrody - jak nasi przodkowie zwani poganami, którymi była większość ludzkości w ciągu jej dziejów. Prawdziwa rodzima religia umacnia w miłości do i w poważaniu otaczającego nas świata. Dopuszczamy wszelkie postacie oddawania czci, jeśli zawierają one żywą otwartość, czystość myśli i szlachetne uczynki. Jesteśmy dumni z odrodzenia naszych rdzennie narodowych religii.
Nasz nowy uniwersalizm domaga się zaprzestania sztucznego dzielenia, a też izolowania i nienawidzenia tych, którzy tym podziałom przeciwstawiają się. Niech runą te mury i otworzą się szerokie widnokręgi nowego człowieczeństwa. [...]
Nasza przewodnia myślą jest JEDNOŚĆ W RÓŻNORODNOŚCI." 69

Zrzeszenie Rodzimej Wiary w publikowanych przez siebie tekstach deklaruje wrogość do chrześcijaństwa, a szczególnie katolicyzmu (wpływy filozofii Zadrugi), a także specyficznie definiowany antysemityzm. "Antysemityzm - przeciwstawianie się uzurpacji Żydów, jakoby byli oni 'narodem wybranym przez Boga', jakoby byli oni 'narodem wyjątkowym', 'narodem-fenomenem' [...] powołanym do panowania nad światem." 70

Marek Rau

przypisy

50

51 Monika Purzycka "Zrzeszenie Rodzimej Wiary." w: Grzegorz Rowiński, Monika Purzycka "Inne niebo czy w sieci szalonego proroka." Warszawa 1998 wyd. Bellona str.101

52 Pełka Leonard "Współczesne neopogaństwo słowiańskie (Rodowody - Doktryna - Kult)." (maszynopis w posiadaniu autora) str.16-17

53 Wyznanie Wiary Lechitów w: Stragona Lechia nr 1 1996 str.18; tekst jest opublikowany również w: Monika Purzycka "Zrzeszenie Rodzimej Wiary." w: Grzegorz Rowiński, Monika Purzycka "Inne niebo czy w sieci szalonego proroka." Warszawa 1998 wyd. Bellona str.102-103, a także Żywioł nr 5 1992 str.2-3

54 Rodzima Wiara (tekst powielony maszynowo w posiadaniu autora) str. 1

55 Cytat za: Monika Purzycka "Zrzeszenie Rodzimej Wiary." w: Grzegorz Rowiński, Monika Purzycka "Inne niebo czy w sieci szalonego proroka." Warszawa 1998 wyd. Bellona str.105

56 Rodzima Wiara (tekst powielony maszynowo w posiadaniu autora) str. 6

57 Tamże str.3

58 Statut Zrzeszenia Rodzimej Wiary str.1 (paragraf 2. punkt 2.)

59 Tamże str.2 (paragraf 5, punkty 1, 2, 3, 4)

60 Rodzima Wiara (tekst powielony maszynowo w posiadaniu autora) str. 3

61 Pełka Leonard "Współczesne neopogaństwo słowiańskie (Rodowody - Doktryna - Kult)." (maszynopis w posiadaniu autora) str. 18

62 Liczba podana za: Tadeusz Doktór "Nowe ruchy religijne i parareligijne w Polsce." Warszawa 1999 wyd. Verbinum str.99; Szymon Beźnic w: Barker Eileen "Nowe Ruchy Religijne." Kraków 1997 wyd. Nomos str.311, podaje iż jest to liczba 100 osób; Podczas obchodów Jarego Święta (w dniach 20, 21 III 1999), odbywających się w miejscowości Wiśniowa koło Krakowa (podczas których prowadziłem obserwację uczestniczącą), obecnych było około 120 członków i sympatyków Zrzeszenia Rodzimej Wiary. Oprócz "starszyzny" (około 15 osób), przeważała młodzież w wieku od 17-18 lat do 25-30, głównie wywodząca się, jak można sądzić po strojach i uczesaniu, z subkultur związanych z muzyką metalową i ruchem skinheads, z przewagą tej pierwszej.

63 Klasyfikacja na podstawie: Walker G. Barbara "The woman's dictionary of symbols and sacred objects" London 1995 wyd. Pandora str.60, patrz także d'Alvella Coun Goblet "The migration of Symbols." New York 1956 wyd. New York University Books

64 "Ważniejsze wydarzenia z dziejów Zrzeszenia Rodzimej Wiary Oddziału Ziem Wielkopolski." w: Lechia Stregona nr 2 1997 str.28

65 Na podstawie artykułów Gorazda Drogomira Bogdanowica między innymi: "Stregonianin Zwiastun Lechickiego Zrywu Młodych.", "Stregonianina przymiotów cztery.", "Jarotanie drużba młodzieży lechickiej." w: Lechia Stregona nr 3 1997 str.22-29

66 W skład redakcji wchodzą: Bormił, Czcibór Krut, Gorazd Drogomir Bogdanowic, Wielkopolan Lupus Wszesławiewicz i Wilczan.

67 Pierwszy numer ukazał się w 1998 roku.

68 "Posłanie." w: Lechia Stregona nr 3 1997 str.5

69 Oświadczenie Światowego Kongresu Rodzimych Wiar, Wilno dnia 23 czerwca 1998 roku (druk w posiadaniu autora).

70 Cytat za: "Wybrane hasła ze słownika Zrzeszenia Rodzimej Wiary" (zestawił Maciej Czarnowski) w: Grzegorz Rowiński, Monika Purzycka "Inne niebo czy w sieci szalonego proroka." Warszawa 1998 wyd. Bellona str.166