24 lipca 2006
od redakcji
Co to znaczy „Taraka”?
Znaczenia słowa Taraka w różnych językach
! Do not copy for AI. Nie kopiować dla AI.
Włóczęga
1. Słowo taraka słowiańskie i polskie
Pochodzi od polskiego słowa tarzać się, które w dialektach występuje w odmianie tarać się. (Tak podaje: Wiesław Bereś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005, s. 628.) Zatem taraka to 'ktoś, kto się tarza', jak hulaka to ktoś, kto hula. Tarza się, czyli 'rzuciwszy się na ziemię i poruszając się ruchem obrotowym pozostaje w kontakcie z ziemią'. Tak jak robią to dziki, niedźwiedzie, konie i inne zwierzęta. W szerszym sensie "tarzać" znaczy "wielokrotnie zanurzać lub ocierać coś, kogoś, o ziemię, pył, piasek, błoto, wodę itd."
Słowo tarzać się lub tarać, jako osnowa słowa taraka, jest celne także dlatego, że należy do słownego archetypu -TR- razem ze słowami trzeć i tarty, a także cierpieć, cierń, trup, trud, tryzna (ofiara), po-trzeba, tracić, t'erat' (ros. tracić) - oraz: trzy, troje, trzeci. Razem odsyłają one do mitycznego tematu "trzeć trzeciego", czyli wątku trzeciego z kolei syna-bohatera, który idzie drogą cierpienia, trudu (więc ascezy w indyjskim sensie tapas) i ofiary ku zbawczym sukcesom. O czym wyczerpująco pisze Artur Kowalik w książce Kosmologia dawnych Słowian (Kraków 2004) i artykule Zarys kosmologii dawnych Słowian→ w "Tarace".
Nazwa Taraka dla witryny ma uzasadnienie takie, że główną "tarakowa" ideą jest kontakt z Ziemią, w jej wielu sensach, i z żywiołami w ogóle, oraz podążanie za obrotowymi ruchami, a więc wszelkimi przejawami mitycznego cyklicznego czasu. Jak widać, słowo to łączy idee mitologiczne, szamańskie i pogańskie z astrologicznymi
Idąc dalej można też uznać, że "taraka" to zarazem epitet ciała niebieskiego, które "tarza się" po Ziemi, a więc porusza jej energetyczne pola, oddziałuje na nią. Tak jak planeta to 'gwiazda błądząca', tak taraka mogłaby oznaczać 'gwiazdę tarzającą się', a więc wchodzącą w cykliczne relacje z Ziemią i jej mieszkańcami. To dobry wstęp do astrologicznego wątku "Taraki"!
Wyżej wspomniane hasło w Słowniku etymologicznym języka polskiego Wiesława Beresia przytacza staropolskie słowo potarzanie, znaczące: 'wpuszczanie rozpalonych kamieni w wodę celem wywołania pary' - czyli czynność ściśle i jednoznacznie związaną z łaźnią parową, banią, zwłaszcza w jej najprymitywniejsze wersji podobnej do indiańskiego szałasu potu. Co także łączy się z naszymi zainteresowaniami: słowo taraka mogłoby oznaczać osobę prowadzącą seans szałasu potu.
Słowo Taraka jest używane jako nazwisko w okolicach Szydłowca (koło Radomia), zob.→
Gwiazda
2. Taraka w sanskrycie i jako imię w mitologii indyjskiej
Przypadkiem się złożyło, że podobne słowo istnieje w sanskrycie i ma tam ciekawe znaczenia. Jak podaje słownik sanskrycki Myliusa (Klaus Mylius, Wörterbuch Sanskrit-Deutsch, Leipzig 1980):
Co znaczy, prócz gramatycznych skrótów:
- przeprowadzający na drugą stronę, ratujący, ocalający
- imię pewnego demona; imię dzieci owego demona
- gwiazda, meteor
- źrenica
Zauważmy także, że są to dwa słowa: z końcowym "a" krótkim lub długim, wtedy rodzaj gramatyczny jest męski lub żeński.
W drugim słowniku (V. A. Kočergina - Rosjanie uporczywie utajniają imiona autorów! - Sanskritsko-russkij slovar', Moskva 1987) jest podobnie:
co się wykłada:
- przeprawiający, przewożący (na drugą stronę, rzeki?); ratujący, zbawiający
- gwiazda
- źrenica
O demonie tym razem nie wspomniano. Pominąwszy demony, znaczenia słowa (lub: słów) taraka układają się w logicznie współbrzmiący szereg:
- gwiazda - co odsyła do astrologicznych, kosmologicznych wątków w naszym magazynie
- źrenica - według rozpowszechnionych wierzeń jest postrzegalnym obrazem duszy, "wewnętrznym ja", które możemy zobaczyć w środku oka, co odpowiada wątkowi wewnętrznych, duchowych i medytacyjnych poszukiwań w "Tarace"
- przeprawiający na drugą stronę rzeki - zarazem "ratujący, spieszący na ratunek, ocalający w niedoli" - znaczenia te otwierają wątek inicjacyjno-soteriologiczny obecny od początku w "Tarace".
Demon naruszyciel ładu
O demonie zwięźle opowiada internetowa Encyclopedia Mythica→:
Gdzieś w sieci czytałem tę legendę in extenso: kosmiczne boje, morza krwi, stosy odciętych głów, niebo wali się na ziemię, itp. u Hindusów przesada. Ale niewątpliwie morałem tej historii jest przesłanie do joginów-ascetów, aby skutkiem tego, co ze swoich duchowych wypraw przyniosą, nie burzyli zastanego porządku wśród ludzi i bóstw, w które wierzą 'normalsi'.
(Taż Encyclopedia Mythica→ donosi o drugiej demonicznej istocie o tym imieniu, żeńskim rakszasie (rakszasyni???), która usiłowała zabić Ramę, stawszy się do tego niewidzialną, aż Rama uśmiercił ją kierując strzałę na słuch.)
Postać "demona" lub raczej tytana imieniem Taraka uzupełnia powyższy kompleks: gwiazda-dusza-przeprawa, będąc przypadkiem archetypu herosa-szamana sprzeciwiającego się bogom. Takimi herosami byli Prometeusz, Zaratustra Nietzschego, Konrad z "Dziadów" Mickiewicza.
3. Taraka mantra i inne użycia tego słowa w hinduizmie
Taraka mantra jest to w hinduizmie matra, którą, jak się wierzy, Pan Śiwa śpiewa do ucha zmarłego, żeby przeprowadzić go na drugą stronę śmierci. Nazwę tej mantry wywodzi się z sanskryckiego słowa tari co znaczy 'łódź, statek', a także kożuch ze śmietany na mleku. Jest to więc "matra przewoźnika" przewożącego zmarłego na drugą stronę kosmicznej rzeki. Co zgadza się z wyżej wymienionym sensem słowa taraka jako 'przeprowadzający na drugą stronę, ratujący, ocalający'. (Zob.→)
Istnieje upaniszad(a) pod tytułem Advaya Taraka Upanishad→.
Istnieje też filozoficzne pojęcie Taraka Brahma, definiowany jako "ogniwo łączące Brahman zamanifestowany i niezamanifestowany", czyli: "Brahman - Oswobodziciel". Zob.→
Satya Sai Baba terminem "taraka" nazywa fazę medytacji, w której jogin dokonuje wglądu w podstawy swego "ja", aby w następnej fazie doświadczyć błogości współistnienia z czystym Atmanem. Zob.→
4. Imię sławnego indyjskiego aktora
Nandamuri Taraka Rama Rao (1923-1996) był aktorem filmowym, reżyserem, producentem filmów i politykiem. W roku 1982 utworzył partię Telugu Desam Party. Zob.→ i tu zob.→
Imię to bywa używane, np. zob.→
5. Gmina Taraka na Filipinach
Na wyspie Mindanao w prowincji Lanao del Sur jest gmina (municipality) Taraka. Zobacz.→ Zob. mapę.→
6. Taraka jako imię w sztuce fantasy i w grach
- Taraka jako imię "inkubusa"→ namalowanego przez Annę Schmitz.
- Order of Taraka→ - Zakon Taraka, sprzysiężenie morderców wywodzące się z czasów króla Salomona. Przeczytasz także o nim tu→.
- Taraka Toa→ jest to imię zabawnego robota ze stajni Lego.
- Jako postać w grze, Taraka występuje tu.→
7. Inne i dziwne
Taraka to także:
- Nazwa rodzajowa motyla żyjącego w Indiach: Taraka hamada→. Niedawno ten motyl zawędrował aż pod Tokio.
- Taraka Tee Art and Musings→ to strona blogowa zlokalizowana w Indooroopilly, Queensland, Australii. Ale chyba nic się na niej ciekawego nie dzieje.
- Taraka Hotel→ jest w mieście Sompeta, stanie Andhra Pradesh, Indie.
- W Afganistanie u podnóży Hindukuszu jest miejscowość Taraka, zob.→
- Taraka lub Taruka zwała się słonica→, która przeżywszy 41 lat z nieznanej przyczyny zmarła 10 sierpnia 1996 w zoo w Opolu.
- Taraka Furniture co. jest pod nazwą www.taraka.org→. Gdzie? - w którymś z krajów używających alfabetu arabskiego.
- ...gatunek butów→ używanych do flamenco.
- Słowo taraka jest w języku Maorysów (Nowa Zelandia), ale co znaczy, nie dociekłem, zob.→
- pl.wikipedia.org/wiki/Taraka → polski zespół muzyczny, powstał w 2012. Nam się nie przedstawili.
WJ
24 lipca 2006, uzup. 12 marca 2008, 15 marca 2016
Aby komentować Zaloguj się lub Zarejestruj w Tarace.
-
Don't copy for AI. Don't feed the AI.
This document may not be used to teach (train or feed) Artificial Intelligence systems nor may it be copied for this purpose. (C) All rights reserved by the Author or Owner, Wojciech Jóźwiak.
Nie kopiować dla AI. Nie karm AI.
Ten dokument nie może być użyty do uczenia (trenowania, karmienia) systemów Sztucznej Inteligencji (SI, AI) ani nie może być kopiowany w tym celu. (C) Wszystkie prawa zastrzeżone przez Autora/właściciela, którym jest Wojciech Jóźwiak.