Andrzej Gąsiorowski w tekście „Kolejny wielki kraj” napisanym świeżo po wybraniu Trumpa, napisał taki fragment:

Dziś, jeśli ktoś będzie chciał stworzyć spójną ideę, którą da się przeciwstawić idei wielkości, (jej największym reprezentantem będzie od dziś Donald Trump), będzie musiał stworzyć spójną, integralną ideę ekologiczną. Taką, która odniesie się do jedynych realnych dziś problemów ludzkości – globalnego ocieplenia, wymierania życia na Ziemi, kończenia się zasobów i przeludnienia. Ale również taką, która uzna, że ludzie są również (a może tylko) groźnymi, sprytnymi i agresywnymi naczelnymi, które ciągle walczą o życie z innymi przedstawicielami gatunku.
Czy uda mu się to, a przede wszystkim, czy zdąży? Jest to, niestety, mało prawdopodobne. Upadkowi cywilizacji (a najprawdopodobniej końcu życia jako takiego) towarzyszyć będą rządy dyktatorskie, a być może również totalitarne. Ze wszystkimi ich konsekwencjami.

Mam tu dwie uwagi, pierwsza wyjaśnia użyte słowo, druga może wydać się figlarna i błaha, ale nie jest.

Pierwsza: „Idea wielkości”, termin, którego używa Autor, zapewne odnosi się do hasła „Make America Great Again” (Uczyńmy Amerykę znów wielką), użytego najpierw przez Reagana, niedawno przez Trumpa. To „again” przyzywa jakąś minioną i utraconą wielkość-wspaniałość, nam przypomina „Jeszcze Polska nie zginęła”, poza tym trzeba pamiętać, że great po angielsku to więcej niż wielki po polsku. Też nam przypomina Gierkowskie „Aby Polska rosła w siłę...” szybko obrócone w groteskę. Lem w „Próżni doskonałej” napisał o monarchistycznych urojeniach tamtejszego swojego bohatera, że w istocie były sadystyczne. Marzenie o tym, żeby „żyć w wielkim-wspaniałym-potężnym kraju-państwie-imperium”, które słychać w tamtym haśle Trumpa, jest (a) sadystyczne, jak każda chęć panowania, i (b) komplementarnie masochistyczne, bo za takie panujące państwo nieuchronnie trzeba umierać, wcześniej cierpiąc i ofiary ponosząc. Stanisław Grof, relacjonując swoje cztery fazy-matryce okołoporodowe ostrzegał, jak niebezpiecznym sygnałem jest ten nadawany przez polityka, że się dusi, to znaczy, że wraz ze swoim państwem czuje się duszony, gnieciony i brakuje mu przestrzeni, ponieważ taka frazeologia wskazuje, że oto jego polityczne myślenie jest kierowane (projektowane) przez Drugą Matrycę, która z konieczności skutkuje uciskiem, mechaniczną dyscyplina i w końcu pchnięciem mas do wojny. Podobnie jak na te drugomatrycowe, trzeba mieć wyczulone ucho na sygnały sadystyczne. Sadomaso. Polityka jest nimi przeniknięta.

Idea sadystycznej wielkości napędza też grabienie zasobów, zasobów środowiska, co natychmiast odezwało się po wzięciu władzy przez wielkościowy – i sadomaso – PiS: stąd wycinanie Puszczy przez Szyszkę, odstrzeliwanie żubrów, bobrów, wilków, sonder-przywileje dla myśliwych, obłędny projekt skanalizowania Wisły i Bugu i namiętność tej ekipy do węgla. Sadystyczna wielkość łączy się z obsesją walca, który przyjdzie i wyrówna, a na wyrównanym posadzi się tuje. Obłędna obsesja „nowej ziemi”, niczym z Objawienia Janowego.

„Ludzie są również/tylko groźnymi, sprytnymi i agresywnymi naczelnymi”. Jeszcze o ten termin „naczelne” mi chodzi. Naczelne, łac. biol. Primates, ang. liczba pojedyncza primate, to z grubsza małpy (z ludźmi) i małpiatki. Nazywać je „naczelnymi, prymatami” to drobny wyraz wspomnianej sadystycznej pychy, bo w tym intencja, że te wszystkie zwierzątka, tylko dlatego, że człowiek jest jednym z nich, miały być jakoś wyższe nad resztę ssaków. Proponuję dać im skromniejszą nazwę: łapaki. Bo tym, co je wyróżnia, to chwytne, „łapiące” kończyny.

„Ludzie są tylko groźnymi, sprytnymi i agresywnymi łapakami.” – Lepiej brzmi, prawda?