„Ezoteryka” u nas, albo „duchowo-holistyczny rozwój” (czy jak tam nazwiemy ten krąg tematów, którymi interesuje się m.i. Taraka) skupiona jest na braniu, nie dawaniu. To znaczy, ton nadają ludzie, którzy entuzjastycznie realizują się jako odbiorcy i przekaziciele pomysłów i sposobów wziętych z zewnątrz. To „zewnątrz” przeważnie jest zagranicą angielskojęzyczną. Typowy entuzjasta „nowych prądów duchowo-holistycznego rozwoju” to uczeń lidera z któregoś kraju angielskojęzycznego, który u nas działa jako wykonawca-performer i przekaziciel metody tamtego. Porównując do radiotechniki, działa jako odbiornik i przekaźnik, a nie jako samodzielna i niezależna radiostacja. A gdyby zechciał działać jako sam-sobie-sterem? Domyślam się, że wiele ryzykuje. Bo norma, przeważające nastawienie jest takie, że poważni mistrzowie żyją „poza” i mówią po angielsku (nawet gdy są powiedzmy Chińczykami, ale przeważnie nie są, raczej są biali), a u nas nikt poważny nie ma prawa się pojawić, a skoro się pojawia jednak, to nie może być poważny. Grotowski był ostatni! No więc samosterowni ryzykują, że będą postrzegani jako niepoważni, co odbija się także na biznesie: mniej jest chętnych na warsztaty, niższe są ceny, które uczestnicy zaakceptują, a uczestnicy łatwiej rezygnują lub przenoszą się gdzie indziej.

Optymalne podejście polega na tym, żeby pozostawać stale uczniem. Możliwie ściśle trzymającym się wzoru. Co nie jest złe, bo nic złego nie ma w uczeniu się od tych co umieją więcej, ale ma pewne nieciekawe konsekwencje, np. utrudnia dyskusję. Bo ten, kto jest niezależną stacją (trzymajmy się paraleli z radiotechniką), mówi z siebie, „ze środka”, a ten, kto czuje się uczniem, zastanawia się „a co na to powiedziałby mój lider?” - i ten moment wystarczy, żeby był mniej ciekawym rozmówcą. Tam gdzie są sami pilni uczniowie, brakuje ciekawych zdań.

Mam też wrażenie, że ci liderzy-nadawcy (ci zagraniczni) wybijają się nie tyle w kategorii umiejętności, co w kategorii sformatowania. Tym co zapewnia komuś sukces, są nie tyle jego/jej wysokie umiejętności, ani osobista charyzma, co właśnie staranne sformatowanie tego, co ma do przekazania. Jak zwykle, c.d., mam nadzieję, n.