Napisałem w notce pod tekstem-wstępniakiem „Religie i nie-religie przemiany...”:

Agresja zewnętrzna i wewnętrzna

Peter Sloterdijk napisał dwie książki, niedawno przetłumaczone na polski, w których udowadnia, że:

Trzy religie monoteistyczne (judaizm, chrześcijaństwo i islam) są agresywne – lub przemocowe:
A) na zewnątrz, ponieważ nie mogą ścierpieć obok siebie innej religii,
B) do wewnątrz, do własnych członków, ponieważ oparte są na schemacie synajskim ("zabijajcie, kto przyjaciela, kto brata") czyli na fobokracji, czyli na systematycznym zastraszaniu członków.

Religie wojny – religie strachu.

Strach w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie jest podobny, „wojna” jednak różna. „Wojna”, czyli żywioł Gniewu, plus liczba trzy tych religii natychmiast przypominają enneagram. I faktycznie, strategie „polityki zagranicznej”, czyli stosunku do tego, co na zewnątrz, tych trzech religii, są takie, jak trzy enneagramowe typy gniewne:

Judaizm jako Jedynka Perfekcjonista. Zestawienie „judaizm – wojna” może razić, ponieważ prócz biblijnych legend, Żydzi wojen nie prowadzili, nie bronili się zbrojnie, ani nie propagowali swojej religii nie tylko wojennie (jak zakon krzyżacki), ale w ogóle. Jednak prowadzili, przez dwa tysiąclecia, upartą wojnę, która z ich strony była symboliczna, ale ze strony przeciwników często całkiem realnie krwawa i w której Żydzi ponosili realne krwawe ofiary. Kluczem do judaistycznej wojny jest słowo „płot”. Pisze Sloterdijk, że Żydzi „chronili się za płotem Tory” i jest to fraza używana przez nich samych. Żydzi chronili się w symbolicznej twierdzy przed wrogim światem – który sami pojmowali jako wrogi. Starannie budowali nieprzekraczalne granice pomiędzy sobą a obcymi, gojím, granice polegające na przepisach, regułach zachowania, na nakazach i zakazach. W enneagramie typem, który buduje granice i dba o poprawność-ortodoksję wewnątrz tych ram, jest Jedynka Perfekcjonista.

Islam jako Ósemka Szef. Enneagramowa Ósemka Szef żyje nieustannym przekraczaniem cudzych granic, w ten sposób maca przeciwnika, czy ten jest gotów ustąpić i podporządkować się jej, czy stawia opór i należy go podbić aktywnie. Agresja ze strony tego typu jest jawna, a celem jest zdobycie i utrzymanie władzy. Że taka jest strategia islamu, dodawać nie trzeba.

Chrześcijaństwo jako Dziewiątka Mediator. Typ 9-Mediator jest gniewny – żyje żywiołem Gniewu – paradoksalnie i jakby „nietypowo”, ponieważ nie wyraża swojego gniewu wprost i jego gniew jest ukryty. 9-Mediator jest jak to „koło, którego środek jest wszędzie, a obwód nigdzie” (Kto to powiedział? W Internecie jedni mówią, że św. Augustyn, lub Alan z Lille, lub Voltaire...?, o Bogu, nie o Dziewiątce.) Wydaje mu się, że jest wszędzie, a jego poglądy i sposób na życie są „ogólne”, takie jak „wszystkich”. Dlatego, gdy patrzeć na niego z zewnątrz, to uporczywie przebywa pośrodku, in medio, dlatego nazywa się Mediator. Chrześcijaństwo swoją „wojnę” prowadzi puchnąc i rozrastając się, zajmując cały świat, stąd jego misyjna uporczywość, ale i względnie łatwe inkorporowanie obyczajów zewnętrznych, czyli pogańskich, jak choinki lub „palmy” na niedzielę palmową. Dziewiątkowe jest też przypisywanie sobie ogólności, czyli tego, że „niczego poza mną nie ma”. Chrześcijaństwo marginalizuje to, co pozostaje poza nim – inaczej niż w judaizmie, gdzie wytrwanie przed naporem wrogiej zewnętrzności jest rdzeniem ich sposobu (way), i inaczej niż w islamie, który umie (lub umiał) chodzić na kompromisy z zewnętrznymi-niewiernymi, dając im status dhimmi, czyli „chronionych innowierców”, coś niemożliwego w chrześcijaństwie, przynajmniej tym zachodnim – bo w Rzeczypospolitej bywało inaczej.

Oczywiście, powyższe „typy” są (tylko) „idealne”. W praktyce, chrześcijaństwo, np. Krzyżacy, stosowali agresywną krwawą wojnę, a islam czuł się jedynym, co jest na świecie. Chrześcijańskie sekty chętnie przestawiały się na żydowskie chronienie się we wzmacnianych wciąż symbolicznych okopach. Itp.