Serial: Drogi Enneagramu
Schizofreniczny klucz do enneagramu

Kategoria: Enneagram
Tematy/tagi: enneagram • geometria znaczeń • psychiatria

W dawnych czasach, kiedy w modzie była schizofrenia, w tkniętych nią nieszczęśnikach dopatrywano się geniuszów, a w chorobie samej tajemnego okna dającego wgląd w przepaście ludzkiej duszy i natury... (Tu pytanie, dlaczego moda na schizofrenię wygasła? - Domyślam się, że dlatego, że ta choroba stała się zaleczalna i psychotropowe leki wytłumiły jej najspektakularniejsze filozoficzno-artystyczne objawy. Teraz na "tajemną inspirującą chorobą" awansował raczej autyzm (dawniej literacko niedoceniany), i stało się to znów chyba  z tej samej przyczyny: bo jest niewyleczalny. Koniec dygresji.) Więc w tamtych dawnych czasach, kiedy schizofrenia była w modzie, każdy wiedział, że schizofrenicy dzielą się na (a) nadaktywnych teatralnych hebefreników z domieszką manii, (b) wycofanych i sparaliżowanych tym, co się leje do ich umysłów katatoników i (c) usiłujących się bronić podejrzliwych paranoików. Głównym strumieniem przeżyć schizofreników jest lęk, i to właśnie stężona dawka nieustannie atakującego ich lęku każe im (a) uciekać w wesołkowatą nadaktywność, (b) sztywnieć i żywcem zamierać, (c) racjonalizować lęk, zamieniać go w zewnętrzne zagrożenie, i tak się przed nim bronić. Ponieważ schizofrenia to lęk (tyle ze w letalnej dawce), to my od razu znajdziemy reprezentację tych trzech jej odmian w trzech lękowych typach enneagramu: oczywiście wesołkowaty nadaktywny hebefrenik to skrańcowana odmiana 7-Epikurejczyka, zesztywniałego i wycofanego katatonika rozpoznajemy w 5-Obserwatorze, a osaczany przez wrogie siły i spiski paranoik to skrajny brat 6-Adwokata Diabła, Czarnowidza.

Ciekawiej, że podobne podobieństwa do schizofrenicznej trójcy znajdujemy w typach 8-9-1, gniewowych, wcale nie lękowych. U 1-Perfekcjonisty rozpoznaje się paranoiczną podejrzliwość, u 9-Mediatora katatoniczną niemrawość, u 8-Szefa hebefreniczną maniakalną wesołkowatość.

Wśród typów wstydowych jest to samo: wycofująca się na marginesy, wiecznie niezadowolona i hodująca swoje krzywdy 4-Tragiczny Romantyk ma cechy katatoniczne, nadaktywna 3-Wykonawca lubi się hebefrenicznie cieszyć (zob. keep smiling u Trójkowego narodu Amerykanów!), uwodząca innych 2-Dawca zdradza podejrzliwą paranoję, tyle że we dwoje. Tak to będzie na obrazku, nawet symetrię widać: