19 września 2017
Wojciech Jóźwiak
Serial: Nasze zwierzęta mocy
Tajemniczy orzeł ZYS
Jan Sokołowski (nomen omen!, sławny i wybitny ornitolog) wśród synonimów dla orła przedniego podaje nazwę „orzeł zys”. Przedchorągiewny polskiej ornitologii Mateusz Cygański w dziele „Myślistwo ptasze” w spisie gatunków („narodów”) na katalogowej stronie 81 na dole wylicza trzy gatunki orłów:
Orzeł Sys czarnego a dropiastego
piora
Orzeł Bielik gliniastego a białłego piora
Orlik
szarego piora
W dzisiejszej nomenklaturze byłyby to: orzeł przedni Aquila chrysaetos, bielik zwyczajny Haliaeetus albicilla i orlik krzykliwy Clanga pomarina.
Tamtego „zysa” (lub „sysa”) w słownikach etymologicznych nie wymieniają ani Brückner ani Boryś. (Bańkowski do Z nie dożył.) W słowniku Doroszewskiego wymieniony bez komentarza. Po węgiersku trochę podobnie orzeł jest sas, czytasz „szosz”, skąd najwyraźniej wzięte saszor, czyli „orzeł bez głowy” w godle herbu Orla, a wg innego objaśnienia latawiec.
Jeśli słowo „zys” z czymkolwiek się kojarzy, to z niemieckim słowem süß: słodki (ß=ss, właściwie sz). Zapewne od niego pochodzi polskie nazwisko Zys, wielokrotnie odnotowywane w Internecie. Ale jaki związek miałby süß-słodki z orłem przednim? Przypuszczalnie zys/sys był jakimś dawnym terminem sokolniczym. Ale skąd? Podejrzany jest Spisz, gdzie w Tatrach orły, a krzyżowali się tam Słowianie, Węgrzy, Niemcy, skąd dotąd nad Zakopanem Giewont, od niemieckiego „ściana”. Czy ktoś coś wie?
Komentarze
![[foto]](/author_photo/wj_X15.jpg)
Jeszcze mogą być początki rumuńskie, greckie, tureckie lub tatarskie. Szukamy?
![[foto]](/author_photo/jaroslaw_bzoma_01.jpg)
![[foto]](/author_photo/wj_X15.jpg)
![[foto]](/author_photo/jaroslaw_bzoma_01.jpg)
Język z czasów Rta [Tao]- czyli nadawania nazw i praw - np. Waruna Rta - Warta .
Kry-zys i zys-k - dla jednych kryzys , dla inny zysk . Dla orła zys - dla zwierzyny łownej przejście w ’inny" stan energii. Orzeł zsyła - wieści z krain wysokich.Pokonuje Nagów wężowych - gdyż wspina się powyżej ich mocy .Nagowie przyjmują tylko to co słodkie - mleko , ciasta itp.W tamtych czasach orzeł był ’większy" i królował - stąd i herbowe miejsce . Waruna podróżował na krokodylu jako wodne "bóstwo’ - zaś orzeł jako podróżnik wiatru - sprawczego żywiołu - sam z siebie jako Garuda "nie potrzebuje’ bóstwa - pośrednika.
Aby komentować Zaloguj się lub Zarejestruj w Tarace.