Serial: Auto-promo Taraki
O Adamie Ewie Wężu - jeszcze inaczej

Kategoria: Mitologie
Tematy/tagi: mitologie archaiczne • żydowska mitologia

W książ(ecz)ce „Mity Ajnów” jest opowieść o myśliwym, który ścigając niedźwiedzia, poszedł za nim do jaskini, przez którą wyszedł na drugą stronę góry. Znalazł się w świecie, gdzie wszystko było piękniejsze. Był głodny, więc zerwał i zjadł winogrona i owoce morwy. Z przerażeniem spostrzegł, że zamienił się w węża. Zasnął pod drzewem i w śnie ukazała mu się zamieszkująca to drzewo bogini, która uświadomiła mu, że oto znalazł się w krainie umarłych, dokąd wniknął idąc za niedźwiedziem przez jaskinię. Poinstruowała go też, jak się wydostać z wężowej postaci... Dalszy ciąg baśni nie należy do tematu.

Opowieść tubylców z wyspy Hokkaido rzuca nowe światło na mit o Adamie, Ewie i Wężu.

U Ajnów bohater trafia do świata umarłych, zjada tamtejsze owoce i zamienia się w węża, po czym pod drzewem ukazuje mu się bogini, która wtajemnicza go w związane  z tym sensy i magie.

U starożytnych Żydów znajdujemy te same elementy, tylko inaczej ułożone w całość: jest mężczyzna–Adam; jest wąż, chociaż nie jest on wcieleniem mężczyzny, tylko osobną istotą, jest kobieta-Ewa, chociaż nie jest boginią. Jest drzewo i jest motyw jedzenia owoców, co powoduje istotową przemianę. U Ajnów owoce z krainy umarłych zamieniają człowieka w węża, u starożytnych Żydów owoce z rajskiego drzewa zamieniają mężczyznę i kobietę w istoty śmiertelne i zarazem wstydliwe. W obu mitach kontakt z wężem sygnalizuje granicę krainy umarłych, strefy śmierci i śmiertelności.

Istnienie tych dwóch mitów wskazuje, że ta układanka: mężczyzna, kobieta, wąż, drzewo, owoce, śmierć, może być składana w fabułę, sens i przesłanie na różne sposoby. Ciekaw jestem, czy takich wariantów jest więcej.

Książka: Basil Hall Chamberlain „Mity Ajnów”, przełożyła Adrianna Wosińska, Wydawnictwo Kirin, www.kirin.pl, Toruń 2010