zdjęcie Autora

10 maja 2020

Mirosław Piróg

Serial: Inne Myśli
Dostojewski o zarazie z Azji
! Do not copy for AI. Nie kopiować dla AI.

Kategoria: Mistrzowie i klasycy
Tematy/tagi: epidemiapostapo

◀ O wypadnięciu z kolein ◀ ► O naturalnym egoizmie ►

Ten wpis jest tylko jednym długim cytatem. Nawet nie będę go szerzej komentował, przypomnę tylko, że tekst powstał ponad 150 lat temu. Pod koniec Zbrodni i kary czytamy o śnie Raskolnikowa, przebywającego wówczas na katordze. Oto ten sen:

„Już będąc rekonwalescentem, przypomniał sobie swoje sny, gdy jeszcze leżał w gorączce i w malignie. Roiło mu się w chorobie, jakoby cały świat skazany został na pastwę jakiejś strasznej i niesłychanej morowej zarazy, idącej z głębi Azji na Europę. Wszyscy musieli zginąć oprócz niektórych, bardzo niewielu wybranych. Zjawiły się jakieś nowe bakterie, żyjątka były duchami, obdarzonymi rozumem i wolą. Ludzie, których się uczepiły dostawali zaraz obłąkania. Lecz nigdy, nigdy ludzie nie mieli się za tak rozumnych i stanowczych, jak ci właśnie zarażeni. Nigdy nie uważali za bardziej kategoryczne i słuszne swoich wyroków, swoich wywodów naukowych, swoich moralnych przekonań i poglądów. Całe osady, całe miasta i narody zarażały się i wariowały. Wszyscy byli niespokojni i nie rozumieli jeden drugiego, każdy myślał że w nim jednym zawarta jest prawda, i męczył się, patrząc na innych, bił się w piersi, płakał i załamywał ręce. Nie wiedzieli kogo i jak sądzić, nie mogli się zgodzić co uważać za złe, a co za dobre. Nie wiedzieli kogo oskarżać, a kogo usprawiedliwiać. Ludzie zabijali jeden drugiego w jakiejś bezmyślnej złości. Zbierali się jeden przeciwko drugiemu całymi armiami, lecz armie już w marszu, zaczynały nagle same siebie gnębić, szeregi pierzchały, rycerze rzucili się jeden na drugiego, kłuli się i zarzynali, gryźli i pożerali jeden drugiego. W miastach przez cały dzień uderzano na trwogę: wzywano wszystkich, lecz kto i po co wzywał, nikt tego nie wiedział, a wszyscy byli w trwodze. Opuszczano najpospolitsze rzemiosła, każdy bowiem ofiarowywał swoje myśli, swoje poprawki i zgodzić się nie mogli; rolnictwo stanęło. Gdzieniegdzie ludzie zbiegali się w kupki, umawiali się o coś, przysięgali, że się nie rozstaną, ale zaraz zaczynali coś zupełnie innego, aniżeli zamierzali przed chwilą, zaczynali oskarżać siebie nawzajem, bili się i zarzynali. Zaczęły się pożary, zaczął się głód. Wszyscy i wszystko ginęło. Zaraza wzrastała i rozszerzała się coraz dalej i dalej. Uratować się w całym świecie mogło bardzo niewielu, a tymi byli czyści i wybrani, posłannicy nowego rodzaju ludzi i nowego życia, lecz nikt nie słyszał ich ani głosu.”

◀ O wypadnięciu z kolein ◀ ► O naturalnym egoizmie ►


Komentarze

[foto]
1. KatorgaWojciech Jóźwiak • 2020-05-10

Wtrącę o słowie katorga. Greckie, od kata- (w dół, w dole itd.) i ergon (praca), razem "praca w dole" czyli skazanie na pracę w kopalni, kamieniołomie lub przy wiosłach na galerze.
Bez związku z "katem", który wg Borysia od zaginionego czasownika "katati" (obracać); wg Bańkowskiego niejasny; wg. Wikipedii za Vasmerem i Sławskim: ze średnio-wysoko-niem.
[foto]
2. Opowiadanie "Czerwona gorączka"...Michał Mazur • 2020-05-10

Opowiadanie "Czerwona gorączka" Pilipiuka było oparte na podobnym koncepcie - wirusa, który czyni ludzi bardziej podatnymi na przemoc i treści rewolucyjne. I oczywiście przywódcy rewolucji pragną z tego zrobić użytek ;) 

Oczywiście, są takie drobnoustroje chorobotwórcze, które mogą wpływać na zachowanie człowieka i zwierząt. Wirus wścieklizny jest najbardziej oczywistym przykładem - choć są też inne, bardziej subtelne w działaniu (a zatem, trudniejsze do zdiagnozowania). Jak np. pierwotniak Toxoplasma gondii - rozmnażający się w przewodzie pokarmowym kotów domowych i innych kotowatych. Zainfekowane nim gryzonie przestają bać się kota, toteż częściej giną. Natomiast zainfekowani ludzie... cóż, wykazują większą skłonność do działań impulsywnych, ryzykownych (znajdowano go stosunkowo częściej w ciałach martwych piratów drogowych) a nawet wprost autodestruktywnych (uzależnienie od narkotyków/alkoholu). 
Tak że pozdrawiam miłośników kotów ;) 

Aby komentować Zaloguj się lub Zarejestruj w Tarace.

X Logowanie:

- e-mail jako login
- hasło
Zaloguj
Pomiń   Zapomniałem/am hasła!

Zapisz się (załóż konto w Tarace)