Półtora kilometra od mojego domu zbudowano autostradę A2. Od samego początku pracom budowlanym, ziemnym i innym towarzyszył wysiłek przyrody, starającej się zintegrować i oswoić to nowe zjawisko. Np. wiosną 2012 kiedy autostrada składała się głównie z piasku, na tych piaszczystych wysypiskach pociętych rowami z wodą pojawiły się brodźce piskliwe, czyli typowe ptaki nadrzecznych piaszczysk. Zjawiły się też białorzytki, których wcześniej nigdy tu nie było (to inny piaskowy sucholubny gatunek), i może nawet przez jeden sezon gdzieś obok gniazdowały. Później już obu nie było. Usypana, zrównana i przemieszana ziemia wzdłuż pasów ruchu zaczęła obsiewać się młodą olchą i wierzbą, zarastać trawą-trzciną mozgą, pałką wodną i pięciornikiem gęsim, który na mokrym piasku czynił „przerzuty” długimi naziemnymi kłączami czerwonawej barwy. Ale po tej spontanicznej sukcesji przejechały spychacze, brony i walce, z powrotem zrobiła się bezroślinna cywilizowana pustynia, na której autostradowi ogrodnicy-zadrzewiacze zaczęli sadzić swoje chude drzewka obsypywane mieloną korą, rzędy jakichś krzewów i małe świerki, które przewracały się od wiatru. Wszystko to chude, sztuczne i marne. Jest nadzieja, że pomiędzy nimi wsieją się rośliny tutejsze i autentyczne. Jeśli urzędnikom autostradowym nie przyjdzie do głowy, żeby je wypielić.

Mój fotoreportaż dotyczy jednego konkretnego miejsca:

Dawniej była tutaj asfaltowa szosa do Żukowa, która stąd schodziła do mostu na rzeczce Rokitnicy. Teraz to jest ślepa uliczka, most pozostał, ale jest po drugiej stronie autostrady, a droga do Żukowa idzie wiaduktem górą po nasypie. Zostały drzewa na poboczach – te, których nie wycięto. Ten nieużywany kawałek drogi zdziczał i pokrył się błotem.

Co jest dalej, między dawną drogą a płotem („ekranem”) autostrady? Mokradło:

Skutkiem budowy autostrady przestały działać dawne dreny i rowy, od ciężkiego sprzętu grunt się zbił i stał się nieprzepuszczalny. W czasie budowy trzymano tu kruszywo w kilkunastometrowych hałdach, wcześniej zgarnięto warstwę glebę. Pozostało miejsce jałowe i zalewane wodą. Ale dla kogoś to jest dobre: w tym mokradle mnożą się żaby.

Jeszcze kogoś tam spotkałem. Nawet widać je na zdjęciu, tylko trzeba wiedzieć, gdzie patrzeć. Powiększam fragment jak u Antonioniego:

To para kaczek krzyżówek. Po prawej samica, po lewej samiec z pasiastym bokiem. Inteligentne ptaki! Obserwowały mnie i psy zza autostradowego płotu i nie wykazywały żadnego niepokoju, nawet gdy psy szalały całkiem blisko nich za siatką. Czy uznały to miejsce za dość bezpieczne, żeby tam wysiedzieć i wyprowadzić młode?

Przy okazji to przyautostradowe rozlewisko-sukcesja okazało się naturalnym środowiskiem dla seterów i retriwerów:

To samo miejsce, tylko widziane mając autostradę za plecami:

Widać drzewa wzdłuż dawnej drogi. Bliżej patykowate drzewka posadzone przez autostraderów. Dalej pozostałe kopce zgarniętej kiedyś gleby. Wyżej jest spore pole, gdzie składowano kruszywo i teraz próbuje się to miejsce rekultywować.

A gdyby tak wzdłuż autostrady po prostu NIC nie robić? Zaprzestać urabiania jej poboczy na jakiś park czy skwerek? Przyroda w tej okolicy jest (wciąż) silna. Rosną drzewa wielu gatunków i ciągle się obsiewają. W ciągu jednego lub dwóch sezonów nasiona drzew ustaliłyby między sobą, które z nich powinno rosnąć w danym miejscu: czy brzoza, czy olcha, osika, topola, wierzba, a może wiąz, czeremcha, jesion, sosna, dąb? Wyrosłyby te, dla których miejsce jest najlepsze – i wyrosłyby DOBRZE. No tak, ale ludzie muszą coś dłubać po swojemu, szczególnie gdy jest na to kasa.