Pod moim tekstem „Jak rozpoznać typ Enneagramu” pojawiło się sporo uwag i pytań. Postaram się tutaj na nie odpowiedzieć.

Pod moim tekstem „Jak rozpoznać typ Enneagramu” pojawiło się sporo uwag i pytań. Postaram się tutaj na nie odpowiedzieć.

1. „Czym właściwie różni się inteligencja emocjonalna od intuicji?”

Różnica między inteligencją emocjonalną (związaną z funkcją uczucia), a intuicją – jest bardzo znacząca.

C.G. Jung pisał o uczuciu jako o czym, co wartościuje – dzięki czemu nawet mało istotny przedmiot jak (np. jak zegarek taty w Pulp Fiction, czy smak Magdalenki u Prousta) może uzyskać status czegoś niebywale ważnego.

Prawdą jest, że dzięki funkcji uczucia druga osoba może stać się dla nas niebywale droga, ale mało kto o tym wspomina, że wartościująca uczuciowość stoi za tym, że dla niektórych osób „szkoda czasu”. Nawet niektórzy psychologowie mieszają funkcję uczucia z emocjami oraz z empatią. A empatia należy już do innej funkcji – intuicji:

Brené Brown on Empathy

C.G. Jung opisując funkcję intuicję określał ją przed-czuciem – czyli coś, co jest powiązane z czuciem. Stąd osoby, które kierują się intuicją lub którzy mają tę funkcję zróżnicowaną – „wy-czuwają” subtelne energie...

2. „Wśród wyliczonych autorów nie ma Dwójki ani Trójki. Dlaczego?”

Oczywiście że wśród wyliczonych autorów książek nie ma Dwójki, ani Trójki, ani Siódemki... Wziąłem pierwsze lepsze przykłady z brzegu, gdy mój wzrok padł na moją półkę z książkami; nie wypisywałem je ani zgodnie z Enneagramem, ani zgodnie z symetrią... ;)

3. „Ale gdybyśmy te 4 „funkcje” podzielili na ekstra – i introwersję to typów wyjdzie nam 4*2= 8. Gdzie dziewiąty?”

Jeżeli używasz funkcji myślenia i matematyki to rzeczywiście wyjdzie liczba 8.

Tylko kto w ogóle używa myślenia do klasyfikacji typów?? – No dobra! Do tego przyzwyczaiły nas testy psychologów. Wróćmy jednak do korzeni – przeczytajcie „Typy psychologiczne” C.G. Junga i pochylmy się nad metodologią... przeczytamy wtedy te słowa:

„...psychologia medyczna zrozumiała, że decydujące fakty są niesłychanie zawiłe i że można je ująć jedynie w formie opisu kazuistycznego. Metoda ta zakłada wolność od jakichkolwiek uprzedzeń teoretycznych. Każda nauka przyrodnicza w miejscu, gdzie nie może postępować eksperymentalnie, staje się opisowa, nie oznacza to jednak, że jej postępowanie przestaje być naukowe. Ale każda nauka empiryczna podcina sobie korzenie, gdy wytycza dziedzinę swej pracy na podstawie pojęć teoretycznych. Dusza nie kończy się tam, gdzie przestaje sięgać hipoteza fizjologiczna czy jakaś inna – oznacza to, że w każdym przypadku naukowego podejścia do jakieś sprawy powinniśmy brać pod uwagę ogół przejawów duszy ludzkiej.”

Dlatego w artykule pisałem, że myślenie analityczne ma się nijak do klasyfikacji typów :)

1) myślenie jest jedną z czterech funkcji – to tak, jakbym za pomocą jednej ćwierćnuty chciał opisać całą nutę...albo jakby stwierdzić, że doświadczenie dwóch dziesięciolatków opisuje jedno doświadczenie dwudziestolatka ;) Myślenie „rejestruje” jakąś część rzeczywistości i wbrew pozorom nie jest to matematyczna jedna/czwarta rzeczywistości, która do nas dochodzi ;)

2) z czasem obserwowania Enneagramu dostrzegliśmy że np. Szóstka fobijna, a Szóstka kontrfobijna to wręcz inne typy! Tak samo, jak Dziewiątki „doznaniowe” i „transcendentne”; jak Dwójki „jedynkowe” i Dwójki „dwójkowe”.

Pojawia się więc pytanie, na ile dzielić te Typy Osobowości?

Można podzielić na dwa? – Typy Introwertyczne i Ekstrawertyczna? Można.

A na cztery? Od funkcji psychologicznych – jasne, że można!

A na osiem? Można i na osiem.

A na dziewięć – jasne! – Dziewiątka będzie wtedy „panem dwóch światów”

A na dwanaście? – I na dwanaście można i więcej – na szesnaście też...

To w zasadzie nie ma znaczenia, gdy mamy do czynienia z „logiką percepcyjną”, gdy mamy do czynienia z „terenem” a nie z „mapą”- myśleniem analitycznym.

4. „To ile w końcu każdy ma tych funkcji? Jedną? Dwie? Niektórzy jedną, niektórzy dwie? Jeszcze niektórzy może trzy?”

Według C.G. Junga mamy cztery funkcje psychologiczne. Ale co z tego? ;) Nie znaczy to, że z nich korzystamy ;) Według niego cały proces indywiduacji (tej świadomej i nieświadomej) polega na tzw. zróżnicowaniu funkcji.

C.G. Jung opisywał, że główna funkcja oświetla nam drogę. Ale możemy też mieć zintegrowaną/czy raczej zróżnicowaną drugą – i ona wtedy staje się „pomocnicza” uzupełniając pierwszą. Pierwszy lepszy przykład: znana Szóstka – Kuba Wojewódzki – pierwsza funkcja Intuicji wzmocniona zróżnicowaną funkcją Myślenia.

5. „Łau! Mam lukę w wykształceniu! Nic o tym nie wiem. Ignorancja” :-(

O strukturach eriksonowskich natknąłem się lata temu u Giddensa „Nowoczesność i tożsamość”. Później dość długo grzebałem w Internecie... I nie łączyłbym tego z ignorancją – bo w Polsce poza tą książką nie spotkałem się z tematem. Natomiast dla scenarzysty znajomość obu tych struktur jest podstawą, dlatego że łączy się z dwoma wielkimi strukturami narracji.

Nie chciałem się rozpisywać o poczuciu czasu poszczególnych typów, bo trzeba byłoby rozpisać się o funkcjach – np. funkcja uczucia „rozmywa czas” dzięki czemu Czwórki wpadają w całe „dziury czasowe”. Podczas gdy Dziewiątki są w stanie być w trzech czasach równocześnie ;) Więc samo określenie - przyszłość, przeszłość, teraźniejszość to po prostu za mało...jeżeli chodzi o ten temat.

6. „Znając to na co narzeka nasz rozmówca, dość precyzyjnie jesteśmy w stanie określić czego nie dostrzega”

Nie tylko główna funkcja nas określa – określa nas również funkcja niezróżnicowana – i cały kompleks związany z tzw. Złą Twarzą Wielkiej Matki w alchemii utożsamiany z „Czarnym Słońcem”. To nasza ślepa plamka w oku; cierń tkwiący w nas samych.

Weźmy pierwszą lepszy przykład z brzegu – typ Pierwszy często ma niezróżnicowaną funkcję intuicji – co przekłada się na ateizm lub traktowanie słów Pisma Św. dosłownie. Ponieważ cały ten kompleks zachowań jest bolesny – to najczęściej nie jest to „cichy ateizm” – lecz wprost przeciwnie – walczący - podobnie jak jego lustrzane odbicie – czyli przekonywanie każdego napotkanego, że cytaty Pisma Św. trzeba brać dosłownie. ;)

Każdy z Typów ma swoją „ciemną plamkę” wokół której przez całe życie kręci się jego narracja ;)

8. „[Są] kontaminacje typów: kiedy dany typ przyjął wzorce dwóch typów (swoich rodziców)”

Według Wojtka to zdanie rujnuje wcześniejszy przekaz, a według mnie nie rujnuje.

I znów: jeżeli weźmiemy to pod linijkę myślenia analitycznego – to zgadzam się – to zdanie może być niespójne z tym co pisałem.

Ale:

Na pewno czytałeś książkę Strzemińskiego „Teorię widzenia”. Wysnuwa on ciekawą teorię powidoków. Mniej więcej chodzi o to, że człowiek przyjmuje wzorce geometryczne, które go otaczają. Używa ich dlatego, że po prostu nie zna innych kształtów. Strzemiński opisuje to oczywiście w kontekście sztuk plastycznych.

Jestem przekonany, że w podobny sposób NIEKTÓRE typy Enneagramu przyjmują wzorce swoich rodziców.

Oczywiście – zgadzam się – jesteśmy jednym Typem Osobowości – ale niektóre z nich mogą posiadać kilka „ja”; inne przejęte wzorce. Przyjmuje je tak mocno, że jesteśmy w stanie zobaczyć w nich dwa typy.

Mówię o niektórych typach – bo żaden Typ Osobowości z główną funkcją myślenia, czy uczucia nie jest w stanie przyjąć innego wzorca.

Najczęściej ofiarami kontaminacji padają oczywiście Dziewiątki i Trójki.

Niektóre Dziewiątki przejmują np. styl bycia Jedynki, tak, że nawet doskonały obserwator jest przekonany, że ma do czynienia z Jedynką – dopiero dłuższa rozmowa rozwiewa wątpliwości.

Kontaminacja Trójek jest Totalna. Tak bardzo, ze sama Trójka nie wie jakim jest Typem Osobowości – i na ogół zwraca się do psychologa właśnie z problemem tożsamości... I tutaj rzeczywiście pojęcie ludzie-matrioszki jak najbardziej do nich pasuje.

Formalnie masz rację – dalej te osoby mają jeden rdzeń – są jednym Typem Osobowości – patrząc „od wewnątrz”- z „asocjacji”, podchodząc do nich myśleniem „z głowy” Lecz patrząc „z zewnątrz” z „dysocjacji” obserwując teren, a nie mapę jesteśmy w stanie zobaczyć dwa, trzy typy. (O ile jesteśmy, ponieważ Trójki zrobią wszystko, żeby nie pokazać innych swoich twarzy).

Co ciekawe czasami dwie osobowości wchodzą ze sobą w polaryzację co ładnie opisała Marion Woodman w „Ciężarnej dziewicy” (vide: Floe i Flame) ;)

I jeszcze dla jasności: z naszych obserwacji wynika, że kontaminacje typów stanowią naprawdę margines...