Lata całe, wieki, patrząc dzisiaj oczami tych, dla których życie zaczęło się z Solidarnością i zapoczątkowanym przez nią przewrotem (pokolenie moich dzieci) wspominam równie traumatyczne przeżycie jak Katastrofa Smoleńska moich czasów – Śmierć Stalina. W moich wspomnieniach było to bardzo podobnie – wprawdzie nie było jeszcze telewizorów (pierwszy program telewizyjny obejrzałam na ekranie wielkości pocztówki w 14 roku życia u koleżanki, Bożenny, której rodzicami byli zagraniczni dyplomaci), ale zadbano o to, aby owe obchody zdominowały wyobraźnię dzieci i starszych. Na szkolnym, apelu wszystkie dzieci szlochały (z wyjątkiem jednej dziewczynki, która dostała napadu nerwowego śmiechu wskutek czego wydalono ją ze szkoły – z 6 klasy, wówczas siedmioletniej szkoły podstawowej). Ja też płakałam, a jakże, pod swój smutek podłączając wszystkie życiowe baty, które zaliczyłam, wszystkie krwawo podbiegnięte pręgi na nogach od paska mojej mamy, wychowanki sierocińca podobnego do instytucji sióstr Boromeuszek, o których przypomina nowy artykuł w „Dużym Formacie” GW. Niestety, nie zdążyłam poznać Stalina, który wszystkie spichrze radzieckie otworzył i którego kochały wszystkie dzieci, bowiem gdyby tylko zechciał zstąpić na naszą ziemię, zawitać  na nasze podwórko czy ulicę, niechybnie dałby nauczkę naszym ciemiężycielom. Pan Bóg i Jezus były zjawami przestarzałymi, niemodnymi, niewspółczesnymi, niepostępowymi, jedynie Towarzysz Stalin ( podobnie jak jego dziecinne wcielenie – Soso – kochające rzewną piosenkę p.t. „Suliko”) mógł odmienić los dzieci.

         Niestety, towarzysz Stalin opuścił ten świat i słońce na długi czas zgasło. Potem minęły lata całe i zawitała do mnie przyjaciółka przyjaciółki, której mąż oczekiwał w Warszawie na przeszczep wątroby. Nie doczekał niestety i zmarł równo w dzień katastrofy. Był to jej drugi mąż, umiłowany i wspaniały człowiek, balsam na nieszczęścia sprowadzane na kobietę przez poprzednika sadystę. Jej rozpacz wzruszała bardziej niż rozpacz młódki i tracącej pierwszą miłość – bo była to miłość ostatnia.

         Oglądałyśmy uroczystości pogrzebowe w telewizji i z każdą ich minutą widziałam jak moja koleżanka zapadała się w sobie. Jej mężowi nie towarzyszył orszak, nie szli na jego czele wymachujący dymiącymi kadzielnicami klerycy, niosący przed hierarchami otwarte z pietyzmem laptopy i w marszu przez Krakowskie Przedmieście wysyłający i odbierający maile. Nawet termin przewozu zwłok do rodzinnego miasta i pogrzebu był uzależniony od spraw państwowych

         Życie zatrzymało się w swoim przepływie, prywatne żałoby musiały ustąpić żałobie państwowej. Należało płakać po ofiarach katastrofy, a nie po jakichś nieznanych nikomu wspaniałych mężach i kochankach drugiego rzutu, którzy zawieszeni w szpitalach poza swoim miejscem zamieszkania musieli oczekiwać na przynależne im uroczystości pogrzebowe. W czym byli gorsi od nieszczęśników z samolotu, którego pochłonęła  smoleńska mgła i którzy do dziś z niej nie wychynęli? W dodatku był niepokornym pacjentem, przyzwyczajonym do europejskich standardów opieki i uprzejmości, może bezdusznej ale łagodzącej stresy rodzin chorych - te bezpłatne kawy, obiady, koncerty itp. - tyle, że tamci już niczego nie chcieli się podjąć w związku z jego schorzeniem. Beacie polski szpital na Banacha wydawał się piekłem na ziemi.

         Trauma dalej trwa. Każda rocznica katastrofy zabiera zapewne Beacie cząstkę jej prywatności, wspomnienie o wspaniałym człowieku (cudzoziemcu) zastępując żałobą państwową. Z trybun przemawiają coraz nowi politycy nie mający pojęcia o traumie Beaty, której rok po roku nie dane jest obchodzić własnej żałoby.

         Wpisując się w ogólnonarodową dyskusję o katastrofie smoleńskiej stopniowo stajemy się ubezwłasnowolnieni, niczym dzieci zgromadzone na apelu w mojej szkole podstawowej, gdzie nakaz smutku był nakazem priorytetowym. Z tej sytuacji dziecko miało dwa wyjścia:

         Pierwsze: przeżywać smutek narodowy, nawet jeśli było się wesołym i radosnym. Jakie było wyjście z tej sprzeczności? Wspominać wszelkie swoje żale i pretensje celem wyciśnięcia łez z oczu. Wszystkie niesprawiedliwe kary, wszystkie szkolne niepowodzenia i przejawy agresji, wszystkie „nic z ciebie dobrego nie wyrośnie” rodziców.

          Drugie: przejąć się okazją, poddać żałobie narodowej, uwierzyć, że to, co spotkała kogoś innego ważniejsze jest tysiąckrotnie niż to, co spotyka nas. Podporządkować się nastrojowi ogółu, jego żałobę przyjąć za swoją.

         Żadne z obu tych wyjść nie jest dobre i słuszne, Zniekształcają nasze prywatne odczucia, pozbawiają indywidualizmu, czynią marionetki poddane mitom. Co gorsza, dotyczy to także tych , którzy się nie smucą, nie przejmują smoleńską traumą, bo oni swoje prywatne życie budują w opozycji do czegoś, czego w innym wypadku nie musieli by brać pod uwagę. Podobnie jak ja.

         Zagraniczna koleżanka przysłała mi piękną, czarną, plisowaną spódnicę. Niestety, była zbyt szeroka w pasie, a nie chciało mi się pruć i wszywać nowych gumek. Na naszym osiedlu są trzy punkty poprawek krawieckich, udałam się więc do pierwszego „po drodze”. Pani spytała mnie, czy poprawkę szykuję na uroczystości rocznicy katastrofy smoleńskiej i tym zniewoliła mnie na tyle, iż nie bacząc na kule i trudności w chodzeniu udałam się do innego punktu. Złość jakoś nie chce mi do dzisiaj przejść, choć spódnicę zwężono w innym punkcie. Po prostu nie mogę na nią patrzeć. Nie mam pojęcia czy ją kiedykolwiek założę.