Serial: Mistrzowie i inni Znajomi
„Światło odkrywania” Toni Packer – książka o medytacyjnym zapytywaniu

Kategoria: Mistrzowie i klasycy
Tematy/tagi: medytacja • Toni Packer • zen

Światło odkrywania Toni Packer (Wydawnictwo Jacek Santorski & Co., w tłum. Anny Florek) to jej druga książka, która ukazała się w Polsce po Wolności od

„Światło odkrywania” Toni Packer (Wydawnictwo Jacek Santorski & Co., w tłum. Anny Florek) to jej druga książka, która ukazała się w Polsce po „Wolności od autorytetu” (wyd. SIC!) z 1994 r. Autorka, urodzona w Berlinie w 1927 r. w niemiecko-żydowskiej rodzinie naukowców, doświadczyła za rządów nazistów przemocy oraz alianckich bombardowań. Po wojnie wyszła za mąż za Amerykanina i osiadła w stanie Nowy Jork. Po studiach psychologicznych w Buffalo, zainteresowała się zenem, by po wielu latach medytacji stać się jego nauczycielką. Już wówczas odwiedzała Polskę począwszy od 1975 r. Jednakże w 1981 r., po zetknięciu się z tym co głosił Jiddu Krishnamurti, zrezygnowała z uczenia buddyzmu zen. Nie chciała dalej funkcjonować w hierarchicznej strukturze, nie chciała by ludzie bili przed nią pokłony i powtarzali jej słowa. Nie chciała również reprezentować żadnej tradycji, choćby nie wiem jak świętej i starożytnej z całym towarzyszącym jej sztafażem, technikami osiągania rezultatów, imitowaniem i poczuciem misji.
Toni Packer zdała sobie sprawę z tego, że każdy symbol, dogmat, autorytet, rytuał czy kult ograniczają prawdę. Przestała więc uważać siebie za nauczycielkę, a swych przyjaciół za uczniów. Zrezygnowała z władzy nad drugim człowiekiem. Nie założyła żadnego kościoła i w swoim Ośrodku Medytacyjnego Zapytywania i Odosobnień w Springwater nie namawiała do żadnej ideologii, a raczej do kwestionowania wszystkich.
Autorkę interesuje prawda tej chwili jako naturalna obecność tego co jest. Proponuje medytację bez koncentracji, premedytacji i interpretacji, przy otwartych zmysłach, uwadze i sercu. Jest to postawa odkrywcy porzucającego wszelkie wnioski na rzecz stałego dziwienia się tą właśnie chwilą. To zdumiewanie się, to medytacyjne zapytywanie, jest według niej najważniejsze. Toni Packer w tej książce zachęca do samodzielnego pytania o prawdę nie podług jakichś świętych, tradycyjnych wzorców, lecz we własny, ciągle świeży, sposób. Mamy przecież w nauce i sztuce wolność stawiania wszelkich pytań, czemu więc nie skorzystać z niej w procesie bezpośredniego poznawania? Po co kopiować duchowe autorytety lub ustanawiać swój własny?
W „Świetle odkrywania” autorka zajmuje się podstawowymi pytaniami i przeszkodami utrudniającymi poznanie nas samych jako niepojętej, bezgranicznej, miłującej inteligencji. Najlepiej wyrażają to tytuły rozdziałów: „Po co dawać nazwę temu co jest?”, „Na czym polega ta praca?”, „Jak mamy patrzeć?”, „Tęsknota za pełnią”, „Fakt, a fabuła”, „Lęk przed ciszą”, „Obserwowanie tego co jest”, „Uprzedzenia”, „Przytomność a lęk”, „Pomaganie innym”. Książka ta jest świadectwem otwartego dialogu z setkami osób, które dotarły na medytacje z nią lub pisały do niej listy. Mądrość autorki przejawia się nie w uwodzicielskim krasomówstwie czy tworzeniu atmosfery tajemnicy, lecz w sztuce przenikliwego i współczującego dialogu, umiejętności wysłuchania, towarzyszenia w wątpliwościach i pomocy w budzeniu samodzielnego zapytywania o prawdę tej chwili.
Książka ta budzi wiarę we własne siły, by kwestionować wszelkie rasowe, nacjonalistyczne, seksistowskie i religijne stereotypy, przesądy i uprzedzenia, którymi oddzielamy się od innych, a więc od całej ludzkości i całości życia. Nie wywołuje ona fascynacji, egzaltacji czy innych niezdrowych uczuć opisami jakichś duchowych rajów, nie namawia do grupowych entuzjazmów, lecz otrzeźwia i pomaga rozjaśniać to, co w nas nieświadome, nawykowe czy instynktowne. Uczy sztuki stawiania pytań, poszukiwania sensu i mądrego działania w sposób odpowiedzialny i uśmierzający cierpienie pośród naszego wewnętrznie skonfliktowanego i pełnego bólu świata. Otwarta, badawcza, demokratyczna i wyrozumiała postawa Toni Packer jest znakomitą odtrutką na wszelki fundamentalizm przekonany o swych absolutnych racjach.

Tekst z 2012 r. Toni Packer, ur. 5 lipca 1927, zmarła 23 sierpnia 2013. Czytaj też o Niej w Wikipedii i na stronie www.springwatercenter.org.