Jednym z najmocniejszych lub najcięższych komentarzy niedawnych wydarzeń była wypowiedź Stefana Chwina w wywiadzie dla „wiadomo.co” danym 15 stycznia 2019 czyli dwa dni od zamachu i nazajutrz po śmierci prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza. Wiele już mówił tytuł: „Jesteśmy skazani na zderzenie”. Gdański pisarz i profesor literatury stwierdził tam (streszczam), że polskie społeczeństwo rozdziera konflikt polityczny, który jest autentyczny, a nie urojony i polega na starciu dwóch opcji, z których jedna jest autorytarna, a druga demokratyczna. Gdyż oto:

„Wszelkie nawoływania do tego, aby doszło do porozumienia między tymi grupami, wydają się absurdalne, bo nie biorą pod uwagę ostrości i powagi tego konfliktu. Nie można pogodzić propozycji zorganizowania życia w Polsce na zasadach autorytarnych z propozycją zorganizowania życia w Polsce na zasadach demokratyczno-liberalnych. Nie ma takiej możliwości. Jesteśmy skazani na zderzenie, które może przybrać różne, czasami bardzo ostre formy, czego właśnie jesteśmy świadkami.”

Czy faktycznie chodzi o konflikt i różnicę między autorytarystami a demokratami? Czy chodzi – głównie lub tylko – o zasady zorganizowania polityki, a właściwie sposobu obierania władz? Chyba jednak to jest powierzchnia, przez którą przeświecają różnice bardziej głębinowe. Widać je w tym, dlaczego jedna strona nie znosi drugiej, a może nawet życzyłaby sobie jej zniknięcia, bo wtedy świat byłby prostszy. Tylko jak nazwać te strony, żeby nie zniekształcić wglądu i nie nadużyć istniejących słów i etykiet? Wymyślmy nowe. Jedna niech się nazywa Alfa, druga Omega. Alfeusze i omeganie. Alfeusze nienawidzą tych drugich, czyli właśnie omegan, ponieważ uważają, iż tamci chcą ich pozbawić ich wartości. Dokonują i dopuszczają się zamachu na ich, alfeuszów uświęcone podstawowe wartości. Negują te wartości i usiłują je rozpuścić, zdekomponować i pozbawiać sensu. Omeganie nienawidzą tych drugich – alfeuszów – ponieważ widzą, że tamci poprzez to, co czynią i do czego zachęcają, zmierzają do tego, żeby wszystkich, w tym i omegan, pozbawić przyrody, więc i środowiska do życia. Więc „idą ku temu”, żeby w końcu ich zabić, razem z ziemską naturą.

Ciekawa jest ta symetria lub antysymetria. Alfeusze umieszczają wrogość i konflikt w sferze umysłu, pojęć i kultury. Omeganie wrogość i konflikt, tak jak go widzą, umieszczają w sferze materii i biologicznego życia, w biosferze. Alfeusze uważają, że omeganie chcą ich „zabić” mentalnie lub kulturowo – żeby nie bujać w abstrakcjach rzucę przykładem: uważają np. że gdyby poszli za życzeniami omegan, to przestaliby w końcu być Polakami, albo przestaliby (lub raczej ich potomkowie, nie oni sami) być ojcami lub matkami dla swoich dzieci. W drugą zaś stronę, omeganie boją się alfeuszy, ponieważ uważają, że tamci swoją „polityką” doprowadzą do kolapsu samo życie na Ziemi.

A jak to, o czym tu mówimy, leży na ogólniejszym tle? W artykułach napisanych latem 2017, p.t. „Leara dalej: sny a współczesność. PiS jako sen”, „Dokończenie o Wronach (Indianach), Sikorze i śnie w PiS” oraz „Więcej nie można. Dodatek do wątku o plemieniu Wron i in.” zauważyłem, że dobiliśmy do ściany: „my” jako ludzkość, nie tylko jako jedno z wielu lokalnych społeczeństw. To „dobicie” skutkuje co najmniej trzema konsekwencjami: że już nie możemy się bogacić (bo zeżremy świat, jego zasoby i życie na nim), że już nie możemy się rozmnażać (bo podobnie brakuje dla nas ludzi miejsca i substancji w obiegu), oraz trzeci mniejszy efekt: nie możemy zachować narodowej wyłączności na pewnym terenie. Te trzy „nie można” naruszają podstawowe wartości, które nami dotąd rządziły i którymi się kierowaliśmy: na przykład maksymalizacja bogactwa i szybkości wzrostu PBK jest takim bożkiem, który już wyraźnie zawodzi.

Ludzie i ich agregaty (lub może egregory?) postawieni/postawione w tej sytuacji, mają wybór: albo zachować (dotychczasowe) wartości, pozostać im wiernym – ale kosztem zamknięcia oczu na nieuchronne zderzenie ze ścianą globalnych biosferycznych ograniczeń. Czyli ratować „duszę” kosztem ściągania zagłady na „ciało”. – Albo, to ta druga opcja dylematu: spróbować wymienić wartości (co pociąga masę niebezpieczeństw, z których warto sobie zdawać sprawę), aby zmotywować siebie do ratunkowego zawrócenia z drogi przed zderzeniem. Więc: naruszyć „duszę” w imię ratowania „ciała”.

Jeszcze niedawno, wtedy kiedy pisałem wspomniane wyżej teksty, sam się zastanawiałem i czytałem jak zastanawiają się inni, czy uda się uniknąć upolitycznienia antropocenu. Tzn. czy przy okazji narastania ekologicznych zagrożeń i ich świadomości, ludzie, a raczej ludzkość, będą umieli w miarę zgodnie, w ramach jakiegoś prawie-światowego konsensusu, wypracować i uruchomić jakieś środki zaradcze? Czy będzie inaczej, mianowicie czy kwestia antropocenu, czyli globalnego przegrzania, globalnego zaśmiecenia i globalnego wyniszczenia życia stanie się kwestią polityczną, która podzieli ludzi na walczące fronty? Teraz jest już oczywiste, że eko-zagrożenia wyrosły w kwestię polityczną, która w Polsce raczej przypadkiem nałożyła się na oś „rządząca partia kontra jej oponenci”.

PS. Nazwy Alfa i Omega, alfeusze i omeganie, nie są całkiem od bani, ponieważ w szeregach strony Alfa służą liczne samce alfa; za to po stronie Omega gromadzą się ci, którzy jasno widzą zagrażający koniec, skąd omega, litera na której kończy się grecki alfabet.