Wygląda na to, że Facebook jest jak polip, który pożera swojego żywiciela. Sieć się powiększa, w sensie przybywania uczestników i sumy czasu spędzanego przez nich w Internecie, ale coraz większa część tego przyrostu przypada na Facebook. O tym jest w notce pt. „Sieć się kurczy: będzie coraz gorzej, jeśli nie powstrzymacie Zuckerberga” w net-dzienniku webhosting.pl z 24 czerwca br.:

>>> od marca 2010 do marca 2011 roku czas, jaki przeciętny amerykański internauta spędzał, surfując po WWW, zmalał o niemal 9%, a jednocześnie czas spędzony w Facebooku wzrósł o 69%. Wyraźnie widać, że Facebook wcale nie rośnie wraz z całą Siecią. Umieszczając jego widżety na swoich stronach nie tyle reklamujecie swój serwis, co raczej reklamujecie Facebooka – i efekt jest widoczny. Serwis Zuckerberga w szerszej skali odbiera wam użytkowników.

I tu następuje wykres:

Szef Wetpainta [Ben Elowitz] określa to mianem schyłku „wyszukiwalnego Webu”, czy też „WWW dokumentów”, czyli tego, do którego uzyskujemy dostęp głównie przez wyszukiwarkę. Jego znaczenie maleje. Stracił on w ciągu roku ponad pół miliarda godzin w statystykach czasu spędzonego w Sieci przez internautów, co dla Elowitza oznacza utratę okazji do zarobienia 2,2 mld dolarów na reklamach.

To nie ma być tylko chwilowe zamieszanie, lecz początek nowego stylu życia w Sieci. Nowe, w pełni „połączone”, cyfrowe życie nie będzie się ograniczało do łączenia stron hiperlinkami, lecz łączenia ludzi między sobą. A jeśli łączysz ze sobą ludzi, a nie strony, to wszystko się zmienia: WWW wie, kim jesteśmy (tożsamość), jest z nami, gdzie nie pójdziemy (mobile), prowadzi nasze relacje z innymi (społeczności) i dostarcza istotnych wrażeń poza tekstem i grafiką (wideo).

Taka Sieć – koniec tradycyjnych serwisów internetowych – jest „żywa, ruchoma, proaktywna, osobista”, podczas gdy WWW dokumentów to tylko „artefakt”, dobry by się do niego odnosić, ale nie mający nic wspólnego z osobistym doświadczeniem.

Cóż, moje zdanie o Facebooku nie zmienia: to coś, czym się lekko brzydzę. Tak się ma do Sieci, jak pop-kultura do kultury. Jak discopolo do muzyki. Sieć jest miejscem dla twórców, Facebook na twórczość nie pozostawia miejsca. W Facebooku każdy maleje, kurczy się, shrinks, jak w tytule powyższego wykresu, „shrink_web.png”. Tak, Facebook to jest SHRINKWEB, sieć skurczona dla skurczonych.

Czym Facebook wygrywa? Na pewno swoją łatwością.

Facebook odbieram jako zagrożenie dla tej prawdziwej Sieci. Chociaż mnie nie grozi z jego powodu utrata 2.2 razy 10 do dziewiątej $$. Ale grozi utrata zainteresowania, utrata czytających Tarakę-Zawijawę-AstroAkademię; nawet nie to że utrata, ale utrata potencjalna – tych, którzy nigdy o istnieniu tych (i podobnych, bo nie tylko moich) witryn nigdy się nie dowiedzą, bo siedząc w Internecie nie wyjdą poza Facebook.

Z drugiej lub trzeciej strony, Facebook różni się od reszty Sieci, od Starej Sieci (old-net, jak old-school) – tak jak Stara Sieć jest e-przedłużeniem książki lub czasopisma, tak FB jest e-przedłużeniem – już raczej – telefonu z rozbudowaną sekretarką.

Miałem i mam Facebook za modę, która przeminie. Nawet jeśli FB nie padnie z powodu jakichś założeniowych błędów lub pojawienia się lepszej konkurencji, to zagra następujący mechanizm. Monopoliści w świecie komputerów przemijają nawet nie dlatego, że wypiera ich coś lepszego. Przemijają, bo dziedzina, w której odnieśli sukces, przestaje być najważniejsza. Obecnie kończy się epoka Windows i monopol Microsoftu, ponieważ przemija sama instytucja systemu operacyjnego, jako czegoś kluczowego.

Osobiście życzę sobie doczekać w ciągu paru lat takiego stanu rzeczy, kiedy owszem Facebook pozostanie, ale jako nisza dla młodszych nastolatek, coś jak milusie kolorowe koniki i lalki barbi.

Liczę na pomysłowość Amerykanów – bo przecież ktoś wreszcie pozazdrości Zuckerbergowi i znajdzie sposób, jak mu podebrać klientów.