Kategoria: Historia i współczesność
Tematy/tagi: Ateny-Jerozolima-Ganges

Jerozolima mówi: wierzyć. Ateny mówią: wiedzieć.

Jakie może być najkrótsze motto Gangesu? Na przykład takie: Oczyścić umysł.

Tu przypomina się buddyjska metafora umysłu jako zwierciadła, na którym nie/osiadł kurz. Niedawno Susan Blackmore tę samą ideę wyraziła współcześniej jako umysł wolny (uwolniony) od przerabiania memów. Czyszczenie, uwalniania, opróżnianie prowadzi w końcu do idei pustki, śunjaty.

Jerozolimskie wierzenie wikła w rzeczy takie, jak autorytet, podległość i podporządkowanie się autorytetom rzekomo boskim, a faktycznie całkiem ziemskiej władzy kapłanów i ich kościołów. Nic dziwnego, ze jerozolimskie obyczaje pełne są błagań, żalów, klękania, bicia pokłonów i padania na twarz. Struna wyższy-niższy, pochodna od instynktów rankingu stada, aż nadto jest po jerozolimskiej stronie napięta. (Nie przypadkiem słowo „hierarchia”, oznaczające dziś szeroko każdy porządek dziobania, po grecku znaczyło ‘święta władza’.) W enneagramie Jerozolima wyraźnie leży po jego prawej-dolnej, wstydowej czyli społecznej stronie.

Ateńskie wiedzenie leży po lewej-dolnej stronie enneagramu i faktycznie ateński „sposób” waha się między machaniczną sztywnością Piątki a rozrywkową powierzchownością Siódemki.

Dla gangejskiego „klarowania” pozostałaby górna strona enneagramu, ta od gniewu.* Możliwe, że w tym jest jakaś wskazówka.

Oczywiście, trzeba brać pod uwagę, że przy okazji wierzenia można się czegoś dowiedzieć, a niektórym może udać się oczyszczenie umysłu. Tak samo przy okazji zyskiwania wiedzy można pewną część wiedzy przyjąć na wiarę i przez uznanie autorytetów; wiedzącym też zdarza się mieć czystszy umysł. Tak wiec te podejścia mieszają się, ale to nic dziwnego.

Nurty gangejskie wyróżniają się także tym, że nie tylko oczyszczenie umysłu głoszą (bo to każdy jakoś może), ale ponadto uczą realnych technik oczyszczającej pracy z umysłem.

Wydaje mi się, że powyższe trzy motta – wierzyć, wiedzieć, oczyścić umysł – jakoś wyjaśniają trójpodział na Jerozolimę, Ateny i Ganges.

* Ale greckie hieros pokrewne jest łacińskiemu ira – gniew. Zobacz: hasło ire w Online Etymology Dictionary.

---

No niesamowite. Rozwiązanie jest w słowniku Bańkowskiego. Wg tego autora łacińskiemu ira (gniew) pokrewne jest nasze wieloznaczne słowo jary, znaczące: siany na wiosnę, energiczny, aktywny seksualnie, a także w staropolszczyźnie: czysty, oczyszczony, jasny, przejrzysty, niezmącony. Czyżby patronem naszych działań miałby być Jarowit?