Swiatosław Wyszynśkyj
Sieciowe imperium Nowa Ruś
(fragmenty)

Idea przestrzeni

Charakter konfliktu 2014 roku między Ukrainą a Rosją z całą pewnością doprowadzi do nieodwracalnych skutków, nie tylko w rzeczywistości empirycznej, lecz, przede wszystkim, w sferze idei. [...]

Najważniejsza – i na razie na ogół nierozumiana – konsekwencja zderzenia dwóch projektów: rosyjskiego imperialnego z ukraińskim narodowym, polega na tym, że ten drugi faktycznie wyczerpał się i w krótkim czasie zaczęła się jego żywiołowa mutacja w ukraiński projekt imperialny. [...] Dość niespodziewanie dla miejscowej elity politycznej – Kijów przeobraził się w punkt przecięcia interesów i dążeń wszystkich antysowiecko nastawionych warstw społecznych, zarówno w Ukrainie, jak i w Rosji, i w krajach „bliskiej zagranicy”. Południowo-wschodnia Ukraina pozostała wierna orientacji kijowskiej nie tylko z powodu czynników narodowych i etnicznych, ale także skutkiem odrzucenia Moskwy jako wcielenia anty-zachodniego projektu cywilizacyjnego – i za tą lojalnością idzie cichy wymóg skierowany do Kijowa: aby ten stał się nowym ośrodkiem siły, alternatywnym zarówno dla Zachodu i Wschodu. To nastawienie jest wielokrotnie wzmocnione przez rozczarowanie społeczeństwa mitologizowanym dotąd "Zachodem", który okazał się niezdolny obronić interesów swoich satelitów w Europie Wschodniej – w tym krajów będących pełnymi członkami NATO i Unii Europejskiej – jak i niezdolny do przeciwstawienia się zewnętrznemu agresorowi w postaci Federacji Rosyjskiej.

Ukraina po raz pierwszy znalazła się w sytuacji, gdy większość społeczeństwa zasadniczo zmieniła pogląd na budowanie narodu i zarazem zerwano z szablonami: odtąd ani nie jednojęzyczność, ani unitarność [państwa], ani etniczność nie są już wartościami bezwzględnymi. Wartością, w przeciwieństwie do tego, stał się projekt Ukrainy jako ponadnarodowego podmiotu zdolnego objąć nie tylko terytoria ściśle etnicznie ukraińskie, ale także zaoferować jakąś geopolityczną alternatywę dla całej południowo-zachodniej części byłego Związku Sowieckiego. Biorąc także pod uwagę pogłębienie współpracy ukraińsko-polsko-litewskiej w sferze wojskowo-politycznej, w najbliższej przyszłości można prognozować ukształtowanie projektu Intermarium [Międzymorza] jako osi integracji bałtycko-czarnomorskiej, a następnie bałtycko-kaspijskiej, projektu zachowującego równą odległość od Brukseli i od Moskwy. Przy tym, w przeciwieństwie do Unii Euroazjatyckiej, ten projekt nowej Rzeczypospolitej [проект новой Речи Посполитой] stanowić będzie imperium sieciowe bez jednego centrum politycznego (oś Warszawa-Kijów), pozbawiając jego prawdopodobne składowe monopolu na wpływ – i w tym sensie gwarantując określoną autonomię dla małych przestrzeni, i realizując w praktyce ideę "wielobiegunowości". Katastrofa logocentrycznego despotyzmu Kremla forsuje stworzenie nowej unii geopolitycznej, której podstawą powinna być demokracja oddolna – poprzez autonomizację terytorialnych podmiotów w obrębie obecnej Ukrainy, a jednocześnie przez autonomizację samej Ukrainy i całej Europy Wschodniej na geopolitycznej mapie świata. Intermarium możliwe jest jako podmiot tylko poza sferą wpływów zarówno Zachodu, jak i Wschodu [...]

Politycznym kręgosłupem Międzymorza staną się Polska, Ukraina i Białoruś jako rodzaj konfederacji politycznej lub związku, co zakłada również utworzenie bloku wojskowego z innymi państwami Europy Wschodniej, południowego Kaukazu i być może Skandynawii. [...] Integracja przestrzeni bałtycko-czarnomorskiej będzie postępować „na ciałach jeszcze nie zabitych wielorybów” obu Unii: Europejskiej i Euroazjatyckiej, które systematycznie tracić będą swoje wpływy na rozległym obszarze Europy Wschodniej. [...] W istocie, powinniśmy mówić o przesunięciu centrum integracji Eurazji z Moskwy na południowy zachód, do Kijowa i Warszawy – i w tym sensie o restrukturyzacji dawnego bizantyjskiego projektu na model kijowski. W szerszym sensie, chodzi o przywrócenie historycznych więzi w przestrzeni między Skandynawią, Polską, terytoriami Rusi na osi "północ-południe" (Nowogród-Kijów) wzdłuż szlaku „od Waregów do Greków”, Kaukazem północnym i południowym, aż do Iranu i Azerbejdżanu – najdalszych punktów staroruskiej ekspansji handlowej i wojskowo-politycznej – czyli o połączenie przestrzeni nie tylko w sensie geograficznym, ale także czasowym: cywilizacyjnych kompleksów Rusi Kijowskiej, Wielkiej Szwecji i Rzeczypospolitej.