Gdy mowa o przyszłości, odbywają się trzy dyskursy, zupełnie rozłączne, niemieszające się ze sobą. Tak jakby zabierający głos w poszczególnych dyskursach żyli na różnych planetach i jakby przyszłość przychodząca w każdej z nich była całkiem inna.

Gdy mowa o przyszłości, odbywają się trzy dyskursy, zupełnie rozłączne, niemieszające się ze sobą. Całkiem tak, jakby zabierający głos w poszczególnych dyskursach żyli na różnych planetach, jak również jakby przyszłość przychodząca na każdej z nich była całkiem inna.

Dyskurs numer jeden: KK czyli Kto Kogo? (zob. skąd to) odbywany jest w obszarze geopolityki i chodzi w nim o to, które z mocarstw i który ze światowych rynków weźmie górę, i jak ewentualnie będą się sprzymierzać i odwracać sojusze, i w końcu wysyłać na siebie lub chętniej na mniejszych niefortunnych stronników-proksów bombowce i rakiety. Perspektywa czasowa jest tu płytka: rok, cztery, najdalej dziesięć; książka Jacka Bartosiaka, która w całości należy do tego dyskursu, zawiera gry strategiczne odważnie datowane na rok 2027.

Dyskurs numer dwa: BNW czyli Nowy Wspaniały Świat (Brave New World) należy do futurologii nauki i pisany jest w duchu zachwycania się – i trochę zarazem przerażania się; oba uczucia mieszczą się w ang. awe, słowo czytaj jakby „o...”; słownik podpowiada: „zachwyt, groza”. Więc z zachwytem i zarazem grozą autorzy piszą o postępującej i przyśpieszającej automatyzacji i autonomizacji, netyzacji, ale wraz z groźną e-inwigilacją, o lawinowym ułatwieniu życia przez super-technologie, czemu towarzyszy groza, iż oto roboty i sztuczne inteligencje pozbawią nas pracy, ale może szczęśliwie wreszcie będziemy mieć masy upragnionego czasu, zwłaszcza jeśli zasileni zostaniemy powszechnym dochodem bezwarunkowym. Tu pisze się o CRISPR, które ma dać nam-ludzkości łatwą i ostateczną (?) władzę nad biologią. Typowa perspektywa czasowa wynosi tutaj „20 lat” – w cudzysłów biorę, bo ktoś zauważył, że to wygodny odstęp czasu, gdyż odbiorcom daje poczucie, że to „już niedługo”, a głosicielowi ten komfort, że ewentualnego niespełnienia prognozy nie doczeka i nie będzie musiał się wstydzić.

Dyskurs numer trzy: AC czyli Antropocen[1] i ten dyskurs zawiera samą grozę bez zachwytu, jako że wynika z rozpoznania i to pewnego, że oto zachłanny sposób życia ludzi dobija do granic pojemności i wytrzymałości Ziemi, a nawet już te granice przekracza, i z naukowych modeli wynika, że „miłe złego początki”, takie jak przyjemne ocieplenie o ledwie 1° lub zanik wadzących owadów, lub powszechna taniość oleju palmowego są przejawami procesu, który da „koniec żałosny”, tzn. za kilkadziesiąt lat sprawi, że nasza jedyna planeta przestanie nadawać się do życia – dla nas, a jeszcze bardziej dla milionów współgatunków, z którymi dzielimy ziemską biosferę.

Jak te rozłączne dyskursy wpływają jednak na siebie, będę starał się zauważać i modelować.